- rynek towarów i usług konsumpcyjnych
- " M " inwestycyjnych
- rynek pieniężno kredytowy
- rynek papierów wartościowych
- rynek pracy.
według rodzajów towarów :
- tyle rynków ile towarów
- według zasięgu geograficznego :
- rynek lokalny
- rynek regionalny
- rynek krajowy
- rynek międzynarodowy
- rynek światowy
- wędług sytuacji rynkowy
- rynek sprzedawczy (dyktuje producent -sprzedawca)
- rynek nabywczy (warunki wolnej konkurencji)
- rynek - model mieszany ( dominuje nabywca)
- w zależności od stopnia jędnoęotbiośg przedmiotu transakcji:
- rynek homogeniczny (jednorodny) - wszystkie towary
- rynek heterogeniczny (niejednorodny) - rynek pracy • w zalezuośa od stopnia ksziałlowauid się cen.
- rynek doskonały - odpowiada warunkom wolnej konkurencji, charakteryzujący się tym. iż stronę podaży reprezentuje bardzo dużo podmiotów produkujących towary i żaden z nich nie ma bezpośredniego wpływu na ustalanie cen;
- rynek niedoskonały - monopol pełny (absolutny) do 70 % produkcji
- duopol (2 monopole)
- oligopol (kilka monopoli)
Funkcje rynku
-rynek dokonuje wyceny dóbr
-rynek jest podstawowym źródłem informacji dla podmiotów gospodarczyclt
-rynek jest niezbędnym warunkiem racjonalnego wykorzystania zasobów gospodarczych
•umożliwia ustalanie się stanów w gospodarce
-jest weryfikatorem społecznej przydatności produkcji i mechanizmem przygotowanie produkcji do potrzeb -umożliwia zwiększenie innowacyjności gospodarki zwiększenie efektywności gospodarowania
■I.Prawo popytu:
topy! i czynniki określające go. Przez popyt rozumie się ilość dóbr i usług, które zaspakajają różnorodne potrzeby człowieka. Dwie kategorie popytu:
- popyt potencjalny - (czysto hipotetyczny) to ilość towarów, która zaspokoiłaby nasze potrzeby.
- " efektywny - ma pokrycie w sile nabywczej.
W zależności od motywacji nabywców popyt można podzielić na 3 kategorie: funkcjonalny - wynikający z cecłi jakościowych dobra
- niefunkcjonalny - wynikający z efektów zewnętrznych na użyteczność dobra, który zmienia się w zależności od zachowań innych konsumentów - wyróżnia się 3 rodzaje zachowali:
efekt owczego pędu. czyli, popyt na dane dobro wzrasta, bo inni konsumują to dobro;
efekt snobizmu - popyt na dane dobro maleje w skutek tego. że inni kupują to dobro, a pozostali chcą się czuć wyróżnieni; efekt veblenowski - dotyczy popytu na dobra prestiżowe, których konsumpcja nosi znamiona luksusu, wzrost ceny powoduje wzrost zakupu tego dobra;
spekulacyjny - związany z oczekiwaniem wzrostu cen lub brakiem towarów w przyszłości.
Popyt jest funkcją wjęhi zmiennych czynników - najważniejszy to cena (popyt - malejąca funkcja ceny)
- poza cenowe determinant)' popytu - dochody nabywcy ceny dóbr substytucyjnych, czyli zastępowalnych lub ceny dóbr komplementarnych (samochód, benzyna).
oczekiwane zmiany sytuacji tynkowej, gusty i preferencje nabywców.
- liczby i stniktury nabywców, warunków klimatycznych, modele kulturowe itd.
Zmiana popytu może następować w wyniku równoczesnych zmian wielu czynników, co utnidnia postępowanie badawcze. W ekonomii przyjęto metodę ceteris p<u ibus polegającą na tym. iż wyklucza się wpływ wielu czynników, zakłada się, że jeden tylko powoduje zmiany. W przypadku popytu - zmienia się tylko cena. jeżeli popyt jest tylko malejący.
3