29315

Mapa jest narzędziem badawczym najczęściej poprzez analizę na licową. 7 głównych sposobów analizy map:l)anallza wizualna-to jest to. co każdy z nas widział, to czytanie treści mapy za pomocą wzroku    2)anallza

kartam etyczna- polega na analizie. mierzeniu wartości tj. odległość, gęstość, wysokość. 3) analiza graficzna- polega na wykonywaniu rysinków. diagramów z bazy map. 4)analiza matematyczno- statystyczna metody wykorzystujące wzory i metody matematyczne. 5)anallza za pomocą modelowania statystycznego    modele

matematyczne. Wyniki są bardzo dokładne i mogą służyć w poważnych sprawach. 6)analiza przetwarzania mapy- z jednej mapy    robimy    drugą.

7)automatyzacja    analizy-

najczęściej stosowana w wojsku z użyciem specjalistycznych urządzeń technicznych. Metoda bardzo trudna. Interakcja - pomiędzy człowiekiem a środowiskiem, ma charakter wektorów zwrotnych. 85%człowieka w stosunku do 15% środowiska. % w jakim my działamy na środowisko i odwrotnie. Pojęcie środowiska jest używane w wielu dziedzinach    np.:l)środowisko

społeczne. 2)środowisko polityczne.

3) środowisko w biologii.

4) środowisko    socjologiczne.

Środowisko geograficzne- ma cechy przyrodnicze. Jest to wszystko co nas otacza, owady, elementy naturalne, jest to otaczająca nas przyroda. Elementy środowiska:

1) litosfera (skorupa ziemska).

2) hydrosfera (H20). 3)powletrze

atmosferyczne    (atmosfera).

4)gleby (pedosfera). 5) biosfera (świat organiczny - rośliny, zwierzęta). Zachodzą między mmi ścisłe związki przyczynowo-skutkowe. Łańcuchowo są od siebie zalezne.    Zniszczenie    jednego

elementu niesie za sobą zniszczenie pozostałych elementów. Człowiek jest elementem biosfery. w środowisku charakteryzi^ą go dwie postawy: l)biema- człowiek tylko wykorzystuje środowisko (bez zmian),    2)czynna-    człowiek

modeluje środowisko, przekształca je, przystosowuje środowisko do potrzeb.    Człowiek ciągle

przekształca środowisko np.: system wodny w Egipcie. 3 podstawowe typy środowiska. l)Pierwotne (naturalne)-    autentycznie

niezmienione przez człowieka, nie widać śladów ingerencji (Amazonia, wysokie partie górskie) - obszary na których działa człowiek, ale ta działalność    nie ma żadnych

konfliktów    ze środowiskiem.

2)Sztuczne (antropogeniczne)-przekształcone przez człowieka, ale w takim stopniu ze czasami trudno powiedzieć, ze kiedyś było to środowisko. Środowisko to z roku na rok wzrasta %, stwarza duże zagrożenie dla ludzi, świata. Uważa się, że powinny być jeszcze 2 typy:    a)środowisko społeczne.

b)środowisko ekonomiczne. 3)w mm

miejsce na środowisko człowieka socjalne, a także na środowisko techniczne (np.: komputery).Gdyby je zlikwidowano przestałoby funkcjonować wiele instytucji, banki, szkoły itp. Jest w nim również środowisko    kulturalne    (zwyczaje,

tradycje), rodzinne. Człowiek sam sobie stwarza lepsze warunki do życia, nowe źródła, alternatywy. Zmiany w środowisku fizyczno-geograficznym są sprawką, ze człowiek    to    powoduje:

1) pozytywne- człowiek poprawia warinki ałe nie szkodzi środowisku (np.: ochrona przez środowiskiem).

2) Negatywne- człowiek poprawia

warunki, ale szkodzi środowisku-jest ono pod presją człowieka. Zasoby i walory środowiska. Zasoby-kategorie czysto fizyczne mogą być mierzone    fizycznie.    Zasoby:

1) surowce-    węgiel.    ropa. gaz

ziemny. 2)woda- czynnik życia.

3) gleby- pewna klasa gleby, która

zawiera pewne składniki %. 4)szata roślinna- zasoby leśne. Walory-cechy środowiska.    które nie

podlegają    ocenie.    kategoria

subiektywna. Walory- cechy środowiska trudne    do oceny

fizycznej. ale podlegają ocenie subiektywnej. Krajobrazem, który podlega ocenie, jednemu wydaje się atrakcyjny, drugiemu me. Ulegają zmianom, człowiek może pogorszyć ich stan np.:    zanieczyszczenia

powietrza. brudna    woda. W

przypadku oceny zasobów możemy wydać decyzje po ocenie sirowca. Zasoby możemy ocenić w 85%.

Wybrane metody oceny zasobów i walorów środowiska: l)przy ocenie zasobów wynikać będą dokładnie i rzetelnie. 2)przy ocenie walorów jest to ocena subiektywna. Podstawowe metody oceny:    l)geobotanik-

Ziemia+ nauka o roślinach stosowana najczęściej. W tej metodzie wykorzystuje się zdolności i właściwości roślin do rejestracji zmian zachodzących w środowisku. Środowisko oddziaływuje na rośliny. Rośliny reagują na zmiany w środowisku Walorem jest tu jakość H20, powietrze. 2)bonitacyjna- Tak zwana metoda punktowa - polega na przypisywaniu pewnym cechom środowiska punktów. które są punktami preferencyjnymi. Za pomocą tej metody obliczamy zróżnicowanie terenu.    Ma

zastosowanie w:    l)turystyce.

2) rołmctwie. 3)leśnictwie. Została

opracowana dla turystyki. 3)badanie sprawności środowiska- Bada wytrzymałość    naturalnych,

nienaturalnych cech środowiska. Wykorzystuje się wzór z fizyki: sprawność    urządzenia    ■

potencjałowi oporu Wzór na sprawność rzeczywistą    w

środowisku Spr.    rzeczyw.-

potencj. natural.+    potencj.

Podniesion. Wykorzystuje wzór S= P/O (p) potencjał .(o)opór ,,|SJ-sprawność środowiska. S*,- (P*+P«)/ (0«+0,)(P„] , jO-J to jest to co występuje w środowisku , to co natura dała środowisku 0„- siły niezależne od człowieka np. wylew

wulkanu . meteoryt spadnie , trzęsienie ziemi. 0»- tj. to , co robimy złego środowisku. P*- to co robimy na plus (dobrego ziemi).

4)przetwarzame    informacji

geograficznej. To metoda ilościowa, która    wykazuje    funkcje

matematyczne zwana modelową. Bada    atrakcyjność    danego

kryterium;    0-    największa

atrakcyjność. 9- brak atrakcyjności. Halofity - rośliny, które rosną tam gdzie w podłożu są zwiększone zasoby soli. Rośliny te mają kołor fioletowy.    Gospodarowanie

zasobami naturalnymi. Pojęcie zasobów, ich klasyfikacja i ochrona są kategoną złożoną. Zasoby naturalne w dzisiejszym czasie są w stanie krytycznym ponieważ popyt na zasady naturalne jest szybszy mz wzrost demograficzny. Zasoby naturalne- to w 100% kopaliny naturalne. Gleby, las to zasady naturalne, które są przetworzone przez człowieka. Podstawowym zasobem naturalnym jest przestrzeń geograficzny. Wszystkie inne zasoby są pochodną przestrzeni. Przestrzeń geograficzna nie ma początku ani końca. Jest to cała powierzchnia kiJi ziemskiej.    Przestrzeń jest

podstawowym zasobem natiralnym. wszystkie inne zasoby są jej pochodnymi.    Przestrzeń

rozpatrujemy na 3 obszarach:

1) obszar produkcji plerwotnej-

to wszystkie tereny . dające konkretny produkt, niezbędny do produkcji np. woda (ryby), gleba .lasy. 2)obszar produkcji wtórnej- te miejsca, gdzie się odbywa się przeróbka surowca. 3)obszar konsumpcji- to obszary zabudowy, tereny zabudowania, sieć osadnicza. Każda klasyfikacja musi być oparta na kryteriach. Zasoby dzielimy wg różnych kryteriów : Podział podstawowy:    zasoby

naturalne:    l)niewyczerpalne-

niezmienne (energia słoneczna ), wiatr- zmienne: woda. powietrze, przestrzeń    geograficzna.

2) wyczerpalne- odnawialne: flora,

siła mięśni, energia spadku wód. gleby- nieodnawialne:    surowce

mineralne. Obszar produkcji pierwotnej- to wszystkie tereny dające konkretny produkt niezbędny do produkcji np. rolnej, leśnej. Na wartość użytkową zasobów składa się:    dostępność. rzadkość,

ograniczoność.    powszechność

wykorzystania Woda, powietrze na skutek działalności ludzkiej przestały być dobrami wolnymi przestrzeń geograficzna jest odstawowym zasobem naturalnym, wszystkie inne zasoby są jej pochodnymi. Surowce mineralne- tzw. kopalina użyteczna, minerał albo skała znajdująca się w litosferze i nadająca się do wykorzystania    gospodarczego,

bezpośrednio lub po odpowiedniej przeróbce lub wzbogaceniu. Dzielimy ze względu na: l)stan skupienia:    a)stałe:    węgiel.

b) płynny: wody mineralne, ropa.

c) lotny:    gazy    2)sposób

przetwarzania:    a)jakość

b)dostępność.

2