1) hodowlo komórkowe I tkankowo - umożliwiają badanie procesów komórkowych in vitro (poza organizmem)
* zakłada się je umieszczając małe fragmenty ciała. np. skóry, w odpowiedniej pożywce
* po kilkudziesięciu godzinach na obwodzie tego fragmentu pojawiają się wywędrowujące z niego komórki - flbroblasty (komórki twórcze tkanki łącznej właściwej)
* komórki te się dzielą, co powodiąe powiększanie hodowli
* hodowla pierwotna - złozona z tkanek pobranych bezpośrednio z organizmu
* po pierwszym przeniesieniu komórek do innego naczynia, czyli po tzw. pierwszym pasażu, po pewnym czasie uzyskuje się tzw. linię komórkową
* linie komórkowe wyprowadzane z tego samego matenału mogą się znacznie różnić właściwościami w zależności od warunków hodowli
* liczne komórki in wtro starzeją się i obumierają, obserwiąe się różne zjawiska towarzyszące temu procesowi, m.in. uszkodzenia DNA. zmiany stężenia RNA, skracanie chromosomów
■ wyodrębnia się tez białka znamionujące rychłą śmierć komórek
2) hodowle tkankowe prowadzi się również, wykorzystując komórki roślinne różnych organów
* w takich hodowlach uczeni mogą regenerować całe rośliny hodowane na syntetycznych pożywkach wzbogaconych w substancje hormonalne
* metody hodowli komórkowej i tkankowej roślin pozwalają śledzić procesy wzrostu i rozwoju roślin, otrzymywać rośliny o korzystnych cechach genetycznych, dokonywać zmian składu genetycznego
BARWIENIE KOMÓREK
1) Barwienie fluorescencyjne
* technika nadawania kolorów składnikom komórek i tkanek przy użyciu barwników fluorescencyjnych
* fluorescencja - właściwość wypromieniowywania przez barwnik fluorescencyjny światła innego koloru mz światło wcześniej zaabsorbowane
* barwnik fluorescencyjny (np. oranż akrydyny) ma zdolność do wyemitowania fluorescencjl o długości fali większej niz zaabsorbowana
* dzięki tej technice możliwe jest przyżyciowe barwienie struktur i substancji komórkowych (bez zaburzania życia komórki)
* efekty barwienia można zaobserwować z zastosowaniem mikroskopu fluorescencyjnego, który ma nadfioletowe źródło światła w postaci lampy rtęciowej lub światła emitowanego przez laser (mikrofotografia konfokalna)
2) Znaczenie barwienie
* pozwala na uwidacznianie struktur komórkowych słabo lub zupełnie niemożliwych do zobaczenia w preparatach świeżych (mebarwionych)
* barwienie pojedyncze - używa się jednego barwnika
* barwienie złożone - używa się wielu barwników kolejno lub równocześnie
* najczęściej używane barwniki
Struktura/składnik komórkowy |
Barwnik |
Efekt barwny |
Ściana komórkowa celdozowa |
Karmin ałunowy |
Czerwony |
Ściana komórkowa zdrewniała |
ZlelerTjodowa |
Zielony |
Jądro komórkowe |
Czerwień jądrowa |
Jasnoczerwony |
Ziarna skrobi |
Płyn Lugola |
Fioletowo-niebieski |
Krople tłuszczu |
Sudan III 1 IV |
Czerwony |
MIKROMANIPULACjE
• nowoczesne techniki stosowane w cytologii, neurobkilogli i embriologii eksperymentalnej (np. z procesach klonowania zarodków)
• polegają na zabiegach chirurgicznych, przeprowadzanych przy użyciu mlkronarzędzl (mikropipet, mikroskalpeli). poruszanych z wielką precyzją za pomocą tzw mlkromanlpulatorów
• ciekawym przykładem są tu mlkroiniekcje
- DNA wprowadza się bezpośrednio do jądra zapłodnionej komórki jajowej za pomocą mikropipety szklanej o średnicy 0.1 mikrometra
- zabieg wykonuje się pod mikroskopem
- jest powszechnie stosowany w celu uzyskiwania zwierząt zmodyfikowanych genetycznie