29609

Estron powstaje nie tylko w jajniku, ale także w innych tkankacli, szczególnie tłuszczowej, z przemiany androstendiona Może być wytwarzany u kobiet pozbawionych jajników i po menopauzie (produkcja estradiolu zanika po menopauzie).

Estriol ma szczególne właściwości. Powstaje z estradiolu w fazie lutealnej cyklu (tzn. po jajeczkowaniu) i zachowuje się w stosunku do estradiolu jak antyestrogen - znosi jego działanie w obrębie błony śluzowej macicy i w sutka

Działanie estrogenów powoduje wykształcenie się drugo- i trzeciorzędowych cecli płciowych.

Podobnie jak androgeny, estrogeny mają działanie ogólnoustrojowe:

•    pobudzają anabolizm, czyli syntezę białek. Zatrzymują w organizmie wodę, chlorek sodu, azot i inne elementy potrzebne do wytwarzania białek;

•    przy wysokim stężeniu powodują obniżenie poziomu cholesterolu we krwi;

•    uczestniczą w kształtowaniu się szkieletu i w kontroli wzrostu kości;

•    zwiększają przyswajanie wapnia w jelitach przez wpływ na wytwarzanie aktywnej witaminy D;

•    regulują przemianę węglowodanową;

•    zwiększają nawodnienie tkanek i elastyczność skóry;

•    oddziałują na centralny układ nerwowy i regulują funkcję układu dokrewnego;

•    poprawiają samopoczucie i zwiększają energię.

Estrogeny nasilają wzrost i podział komórek w mięśniówce macicy, endometrium (błonie śluzowej macicy) i gruczole piersiowym. Zwiększają także powstawanie odpowiednich wydzielin w macicy, jajowodzie i pochwie.Ułatwiają transport komórki jajowej do jamy macicy i zagnieżdżenie zapłodnionego jaja w endometrium.

W cyklu miesięcznym odgrywają ważną rolę w regulacji i zatrzymaniu krwawienia miesięcznego dzięki zwiększeniu krzepliwości krwi i pobudzaniu wzrostu komórek endometrium w obrębie rany miesiączkowej.

Progesteron to drugi hormon o kluczowym znaczeniu w organizmie kobiety. Jest on wytwarzany przez pęcherzyk jajowy, a znaczny wzrost jego poziomu następuje po uwolnieniu komórki jajowej i wytworzeniu ciałka żółtego.

Progesteron powoduje przemiany wydzielnicze w błonie śluzowej macicy, znajdującej się w fazie wzrostowej wywołanej przez estrogeny. Zmiany te ułatwiają zagnieżdżenie zapłodnionego jaja. W czasie ciąży hormon ten zapobiega skurczom macicy. Od jego wystarczającego poziomu w organizmie kobiety ciężarnej zależy utrzymanie ciąży.

Jeśli nie dojdzie do zapłodnienia i ciałko żółte zaniknie, poziom progesteronu spada, co inicjuje złuszczenie się błony śluzowej macicy i wystąpienie krwawienia miesięcznego.

Hormon ten wpływa także na gruczoł piersiowy, pobudzając wzrost gruczołów mlecznych i rozrost pęcherzyków wydzielniczych, ale dopiero po wcześniejszym działaniu na ten gruczoł estrogenów.

W organizmie kobiety są też produkowane w niewielkich ilościach androgeny, z których głównym jest testosteron. Jest on wytwarzany przez komórki jajnika (elementy osłonki i komórki zrębu). Fizjologiczną rolą w organizmie kobiety jest eliminowanie niepełnowartościowych pęcherzyków jajowych.

Wszystkie hormony płciowe pozostają we wzajemnej równowadze zależnej od fazy cyklu i pod precyzyjną kontrolą przysadki mózgowej. Jest to warunek sprawności rozrodczej organizmu kobiety.