29672

niekonwencjonalna tematyką i stylistyką, ale i budzili przychylność swoją dobrą znajomością reguł sztuki, uprawiali równocześnie wiele form poetyckich, także np. kabaretowe, które przysparzały im publiczności i masowych odbiorców; niezależność zapewniały im;

o    pismo „Pro Arie” (1919 r.)

o    kawiarnia poetów „Pod Pikadorem” (1918-1919)

o    miesięcznik „Skamander” (1920-1928)

o    „Wiadomości Literackie” (1924-1939 - najbardziej trwały i

znaczący tygodnik literacki okresu międzywojennego) awan gardź iści (ekspresjoniści, formiści, futuryści i przede wszystkim poeci krakowskiej „Zwrotnicy" - Czyżewski, F*eiper, Młodożeniec, Stern, Jasieński, Przyboś, Czechowicz, Brzękowski) -„pojawili się na scenie życia literackiego, gdy miejsce przeznaczone dla młodych wywrotowców było już zajęte"

-    to nie była walka „starych" z „młodymi", lecz „młodych" przeciwko „młodym" - walka wewnątrzpokoleniowa

awangardziści podkreślali, że poeci Skamandra są naśladowcami martwych już form. że „są starzy starością konwencji literackich, które powielają”

•    Skamander w ogóle nie włączał się do sponi z awangardzistami, „ta wojna miała

znaczenie wyłącznie dla jednej strony"

A

Ostrożnie z tym przeciwstawieniem

„wszystko to razem musi skłaniać do odrzucenia dychotomii Skitóer -Awangarda \ jakffedy f porządkującej obraz poezji Dwudziestolecia"

-    Lechoń - jego poezja mieści się w kanonie stylowym poezji

porom antycznej

Tuwim - bliski poezji futurystów

grup awangardowych

ekspresjoniści z grupy poznańskiej - „pogrobowcy Młodej Falski” grupa krakowska (pod wodzą Peipera) wyraźnie oddzielała się od działali

w obu grupach (Skamander i awangarda) występowała w ciągu DMW wyraźna ewolucja postaw i poetyk, z czasem zupełnie pozbawionych nacechowaiua grupowego

w latach 30. określenie „awangarda” zawierało całkiem inne ruchy niż na początku lat 20. - przeminęli byli futuryści, formiści, ekspresjoniści; żywa była nadal jedynie estetyka Krakowskiej Awangardy

w latach 30. dokonało się zderzenie orientacji „wyobraźnieniowej"

(wpływ Czechowicza) z „konstruktywiczną" (wpływ Przybosia)

II. POEZJA DWUDZIESTOLECIA - DIACHRO.N1A •    WPROWADZENIE

jest to „całość wielorako zróżnicowana” - rozmaite poetyki, ewolucja i

wielość stylów

główna cezura w dziejach liryki DMW to początek lal 30. - dokonała się wtedy poważna reorientacja systemu wartości (grupowych, stylowych itd.). pojawienie się nowego pokolenia wraz z ich nowym nastawieniem, nowymi doświadczeniami itd ■    LATA DWUDZIESTE

Wyraźne „my" młodych

wielka rola grup (idei grupowości) - nawet najwybimiejsi autorzy wchodzą do świata literatury jako uczesmicy przedsięwzięć grupowych

duże znaczeiua samookreślania się - przypisania do kierunków artystycznych, deklaracje ideowe i estetyczne, manifesty. programy

nasze „my" musiało być dobitnie skontrastowane z jakimiś „nimi” - konkurentami, tradycjonalistami itd., ponoć tylko skamandryci nie wdawali się w tego typu polemiki (nie mieli zresztą też maiufestu lub - jak kto woli - byli programowo bezmanifestacyjni)

niekiedy program sprowadzał się do paru ogólnych haseł, w miarę możliwości eklektycznych, np. w grupie Kwadryga (1926-1931), w której działali WL Sebyła, K.I. Gałczyński, L. Szenwald) - w pozostałych, ściśle programowych grupach taki eklektyzm był niedopuszczalny

Awangarda Krakowska - grupa „potrójnie związana", radykaltue programowa poprzez wolę gnipowego działania, rozbudowaną koncepcje poety, roli poezji i swoistości języka poetyckiego oraz wspólnotę stylu jej członków Znaczenie wypowiedzi metapoetyckich

-    wraz z tekstami stricte poetyckimi ukazywały się proklamacje teoretyczne, hasła, postulaty itp.

poetyki sformułowane zyskały równouprawnienie wobec poezji tzn. często wyprzedzały twórczość jako jej projekty hib nawet ją zastępowały