Układ limfatyczny
Układ limfatyczny zwany także układem immunologicznym jest zbiorem ściśle ze sobą połączonych systemów odpornościowych, które umożliwiają organizmowi zwalczanie infekcji, obronę przed innymi obcymi antygenami w tym także komórkami nowotworowymi.
Układ limfatyczny składa się z:
• centralnych narządów limfatycznych (grasica i szpik kostny)
• obwodowych narządów limfatycznych (śledziona i węzły limfatyczne)
• tkanki limfoidalnej
> rozproszonej (limfocytów krwi i tkanki łącznej właściwej)
> grudkowej (grudki chłonne, migdałki, kępki Peyera)
• naczyń limfatycznych i limfy
Grasica i szpik kostny odgrywają zasadniczą rolę w czynnościowym dojrzewaniu limfocytów, dlatego nazywamy je centralnymi narządami limfatycznymi.
Najważniejszymi komórkami układu limfatycznego są limfocyty oraz komórki prezentujące antygen (komórki dendrytyczne, makrofagi) a najważniejszymi cząstkami są immunoglobuliny i receptory limfocytów T wiążące antygen. Po opuszczeniu centralnych narządów limfatycznych limfocyty T i B gromadzą się głównie w odpowiednich obszarach obwodowych narządów limfatycznych:
• limfocyty T w obszarach grasiczozależnych (pas przykorowy węzła chłonnego)
• limfocyty B w obszarach grasiczoniezależnych (grudki limfatyczne węzła chłonnego)
Antygeny są to substancje mające następujące właściwości:
• immunogenność, tj. zdolność wywoływania przeciw sobie swoistej odpowiedzi immunologicznej
• antygenowość. tj. zdolność swoistego łączenia się z immunoglobulinami i receptorami limfocytów T. Antygeny mające tylko tę drugą właściwość nazywamy haptenem. Immunogenność uzyskuje on dopiero po połączeniu z nośnikiem, najczęściej cząstką białka,
W obrębie układu odpornościowego występują trzy mechanizmy obrony immunologicznej a mianowicie:
• mechanizmy ochrony powierzchniowej (lizozym, kwaśne środowisko)
• układ immunologiczny wrodzony i związane z nim mechanizmy odporności nieswoistej (the innate immune system)
• układ immunologiczny nabyty i związane z nim mechanizmy odporności swoistej (the adaptive immune system)
Ochrona powierzchniowa oraz odporność nieswoista stanowią pierwszą linię obrony i skład jej wchodzą zarówno komórki immunologiczne (makrofagi,