3066

kapitałów i siły roboczej między rynkami narodowymi. Ochronę celną w ramacłi granic narodowych zastępowały jednakże bariery celne w ramach poszczególnych ugrupowań państw. Doświadczenia Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali okazały się zachęcające. Z owych doświadczeń umocnionych wspólną nadbudową ideowo-poi i tyczną wyrosła w ramach Wspólnego Rynku "Mała Europa".

W łonie EWWiS od początku jej funkcjonowania pracowano nad rozszerzeniem wspólnoty. Przyjęty przez "Zgromadzenie ad hoc" (utworzone przez sześć państw 10 września 1952r.) projekt wstępny traktatu na temat "Wspólnoty Europejskiej" (10 III 1953 r.) przewidywał utworzenie wspólnoty ponadnarodowej, wyposażonej w dwuizbowy parlament, radę wykonawczą, radę ministrów, trybunał sprawiedliwości oraz radę gospodarczą i społeczną. Fiasko EWO ( Europejskiej Wspólnoty Obronnej) w parlamencie francuskim na pewien czas przekreśliło również ideę tak zarysowanej integracji europejskiej. Wejście w życie układów paryskich i dymisja Mendes-France'a ponownie ożywiły aktywność zwolenników integracji, którzy tym razem skoncentrowali uwagę na zagadnieniach gospodarczych. Również tą drogą "Europejczycy" francuscy (premier Edgar Faure i minister spraw zagranicznych Antoine Pinay) dążyli do ochrony swego kraju przed ekspansją RFN.

Idea utworzenia wspólnego rynku została podjęta na konferencji ministrów spraw zagranicznych państw członkowskich EWWiS, która zebrała się w Messynie 1 czerwca 1955r. Następnie jej konkretyzacją zajmowali się eksperci, a także (kilkakrotnie) ministrowie. W pierwszej fazie prac największą aktywność przejawiały państwa Beneluksu jako inicjatorzy projektu. Dopiero po fiasku biytyjsko-francuskiej interwencji sueskiej Francja i RFN potraktowały przygotowywanie wspólnego rynku jako pewien rodzaj demonstracji wobec Związku Radzieckiego i Stanów Zjednoczonych. Pomagało w przezwyciężeniu oporów opinii publicznej przeciwko projektowi układu.

Największe trudności w toku negocjacji sprawiała wniesiona prze Francję kwestia włączenia do wspólnego rynku obszarów zamorskich. Postanowienie w tej sprawie zapadło dopiero na ósmym posiedzeniu ministrów (II 1957r.). Ostatecznie 25 marca 1957r. podpisano w Rzymie dwa traktaty. Pierwszy ustanawiał Europejską Wspólnotę Gospodarczą, zwaną skrótowo Wspólnym Rynkiem, który na zasadzie unii celnej i stopniowego znoszenia ograniczeń ilościowych w krążeniu towarów, osób, usług i kapitałów miał sprzyjać ekspansji ekonomicznej, harmonizacji i stabilizacji współpracy gospodarczej oraz podnoszeniu poziomu życia we wszystkich państwach członkowskich. Drugi traktat ustanawiał Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (Euratom), która poprzez badania, regulację zaopatrzenia w materiały rozszczepialne i inwestycje miała przyczyniać się do rozwoju przemysłu jądrowego. Obie wspólnoty wyposażono w ponadnarodowe organy wykonawcze - Komisję EWG i Komisję Euratomu, mające prawo inicjatywy, lecz w ostatecznych decyzjach podległe Radzie Ministrów. Traktaty rzymskie zostały względnie szybko ratyfikowane i weszły w życie z dniem 1 stycznia 1958r. (wraz z kilkunastu podpisanymi jednocześnie protokołami). Traktat powołujący EWG nie przewidywał wspólnej polityki walutowej, ale zakładał, że po utworzeniu unii celnej dojdzie do wspólnej polityki handlowej.

Niektórzy widzieli w tym wstęp do unii politycznej. Początek istnienia EWG