31362

Zmniejszenia stężenia stratosferycznego ozonu o 10% powoduje zmniejszenie wydajności pochłaniania promieniowania o 60%. Może to mieć istotny wpływ na żywe organizmy.

a)    Promieniowanie ultrafioletowe przenika wodę do kilku metrów w głąb. Powoduje to zamieranie szczególnie wrażliwych organizmów roślinnych i zwierzęcych tworzących plankton. Konsekwencje tego są widoczne w następnych ogniwach łańcucha troficznego. Zmniejszy się występowanie ryb żywiących się planktonem oraz ryb drapieżnych.

b)    Promieniowanie ultrafioletowe wpływa niekorzystnie na rośliny. Ponad dwie trzecie gatunków jest na nie wrażliwe. Są to głównie gatunki roślin uprawnych i przemysłowych.

C) Zmniejszenie liczebności popiiacji ryb na skutek zaniku planktonu doprowadzi do znacznie mniejszych połowów. Ucierpi więc rybactwo i rybołówstwo. W wyniku niszczenia przez promienie UV chlorofilu roślin uprawnych (np. zbóż) zmniejszą się plony, a więc ucierpi rolnictwo, d) Skutki działania na ludzi będą obejmować wzrost występowania raka skóry i katarakty oczu.

6. Ochrona warstwy ozonowej

Protokół Montrealski oraz Konwencja Wiedeńska o Ochronie Warstwy Ozonowej zobowiązują swych sygnatariuszy do ograniczenia wyrobu i używania freonów, halonów oraz tlenków azotu Pomimo zobowiązań, jakie państwa przyjęły na siebie po podpisaniu umów międzynarodowych, w dalszym ciągu ich postanowienia nie są do końca dotrzymywane.

W produkcji kosmetyków i dezodorantów praktycznie nie są już stosowane freony, a jako nośniki używane są inne. nieszkodliwe dla środowiska gazy - propan i butan oraz HCFC (hydrochlorofluorowęglowodory). Także nowoczesne lodówki i chłodziarki są urządzeniami bezfreonowymi.

Jednak pomimo wszelkich działań mających na celu niedopuszczenie do dalszej emisji freonów i halonów, w ciągu najbliższych kilkudziesięciu lat nie stanie się możliwe odbudowanie warstwy ozonu nawet do grubości sprzed 20 laty.

EFEKT CIEPLARNIANY

1.    Jak powstaje?

Znaczna część promieniowania słonecznego jest przepuszczana przez atmosferę ziemską i pochłaniana przez powierzchnię Ziemi, co powoduje jej ogrzanie. Powierzchnia Ziemi emituje nabytą energię w postaci fal o większej długości, czyli w postaci promieniowania podczerwonego. Dlatego też większość tego promieniowania wraca z powrotem do powierzchni Ziemi w postaci tzw. promieniowania zwrotnego, a tylko bardzo niewielkiej części udaje przedostać się przez barierę gazów cieplarnianych. Promieniowanie zwrotne ogrzewa ponownie powierzchnię Ziemi, dlatego jest podstawową przyczyną występowania na naszej planecie efektu cieplarnianego. Energia oddawana przez naszą planetę jest mniejsza od energii przyjmowanej pochodzącej ze Słońca.

2.    Przyczyny powstawania

Efekt cieplarniany jest w pełni naturalnym zjawiskiem, bez niego średnia temperatura globu wynosiłaby -15°C. Zycie, jakie istnieje w obecnej formie nie byłoby możliwe. Jednak nie mylmy naturalnej wersji tego efektu z tym, co obecnie doświadczamy. Do efektu cieplarnianego w znaczącym stopniu przyczynia się człowiek. To przez niego do atmosfery dostaje się nadmiar gazów cieplarnianych.

3.    Gazy cieplarniane

Gazy cieplarniane są lotnymi substancjami chemicznymi występującymi w atmosferze, których budowa pozwala na zatrzymywanie i magazynowanie energii cieplnej oraz przekazywanie jej do powierzchni Ziemi w postaci promieniowania podczerwonego.

Gazy te, to w szczególności dwutlenek węgla (CO,), metan (CH«), tlenek azotu (N,0). freony (CFC) oraz, będąca gazem wtórnym, para wodna.

4.    Następstwa Efektu cieplarnianego

•    wzrost temperatury

•    wysychanie rzek i jezior

•    topnienie lodowców

•    zalewanie niżej położonych terenów

•    susze

•    zmiana lokalnych i globalnych warunków klimatycznych Ziemi

5.    Zapobieganie

•    Rozwijanie edukacji ekologicznej

2