3148

Przekryciem stosowanym najczęściej byt drewniany strop belkowy. W większych pomieszczeniach podtrzymywał belki jeden lub kilka podciągów zwanych sosrębami.

Materiał, konstrukcja.

Materiałem budowlanym z którego wykonywano ściany zależnie od warunków miejscowych , była cegła palona i kamień ciosowy. Na północy budowano przeważnie z cegły, na południu z kamienia. Detale architektoniczne, tak bogate w gotyku, wycinano w kamieniu lub wykonywano z czerwonej prasowanej cegły, zwanej kształtówką o najróżniejszych formach i profilowaniu. Nietynkowane, ceglane ściany tworzą charakterystyczny rysunek wiązania zwanego od nazwy okresu -gotyckim , a także polskim. Powszechnie stosowany łuk ostry pozwala na łatwe przekazywanie sił ze sklepień na podpory. Architekturę tego okresu charakteryzuje lekkość, strzelistość i dynamizm form. Nad otworami także pojawia się łuk ostry. W rozwiązaniu płaszczyzn ściennych panuje przewaga linii pionowych, czyli wertykalizm. W bryle, na linii osi filarów, zjawiają się luki przyporowe przybierające w bogatszych rozwiązaniach mocno eksponowane formy. Są to charakterystyczne cechy architektury sakralnej gotyku.

W układach bazylikowych występuje tendencja do zdecydowanego podwyższania nawy głównej w stosunku do bocznych. Przy strzelistości i smukłości filarów niosących ściany tej nawy, występujące wiły skośne muszą być przeniesione na fundamenty przez zewnętrzny system przyporowy. W celu odciążenia filarów i ścian budowniczowie gotyku wprowadzają specjalne konstrukcje przyporowe przy ścianach zewnętrznych budowli. Twarzą one wieże sił i system łęków odporowych , przenoszący siły powstałe w wyniku ukośnego parcia sklepień.

Układ halowy polega na odmiennej zasadzie, którą łatwo można odczytać w przekroju pionowym budowli. Nawy boczne , równie wysokie jak główna, przekazują parcie jej sklepień na boki - mocnym zewnętrznym przyporom. Ich ustawienie wzdłoż ścian zewnętrznych odpowriada ściśle ułożdniu zbiegających się żeber.

Najwybitniejszym osiągnięciem budowniczych gotyku jest sklepienie żebrowe. Zastosowanie żebra, jako samodzielnego elementu nośnego, prowadzi konsekwentnie do zerwania z kanonem przekryć ograniczonych wyłącznie do pól kwadratowych . Żebra tworzą samodzielne łęki, na których opierają się kolebki sklepienia. Przekroje żeber mogą być zróżnicowane w zależności od roli, którą spełniają w sklepieniu. Żebra, oprócz podstawowego znaczenia konstrukcyjnego, są także bardzo ważnym w tym stylu elementem dekoracyjnym.

Forma.

Otaczający na zewnątrz budowlę gotycką zespół elementów, do których należały: przypory, łuki oporowe, arkady, otwory okienne i porale wejściowe czy też znajdujące się we wnętrz głowice , służki, żebra, zworniki, stanowiły powierzchnie, na których umieszczano niewyczerpaną wprost obfitość motywłw dekoracyjnych i figuralnych. Bogaty wystrój rzeźbiarski podkreślał smukłośćgotyckiej bryły, potęgował wrażenie lekkości. Rzeźbiarskie elementy w kształcie zwiniętych pączków lub liści tak zwane żabki zdobiły wszelkie pochyłe krawędzie dachów, wierzyczek, wimperg , których zakończenie stanowiła iglica ozdobiona kwiatonem. Wierze , przypory , naroża,