• specjalny reżim dla nieruchomości - ze względu na ich szczególne znaczenie społecnze i gospodarcze (obrót prawny nieruchomościami podlegały z reguły odrębnym przepisom, które nakładały m.in. obowiązek zawierania umów przenoszących własność n. w formie szczególnej pod rygorem nieważności czynności prawnej i wymogiem wpisu do księgi wieczystej
• ruchomości - nie podlegały żadnym specjalnym regulacją (obrót nimi był wolny i nieskrępowany szczególnymi przepisami)
innym istotnym podziałem był podział na: 1) rzeczy dziedziczne, 2) rzeczy nabyte -wywoływał skutki prawne w sferze prawa dysponowania (sprzedaży czy testowania) Zagadnienia:
brak rozróżnienia na posiadanie i władanie (własność uważana za najwyższą formę posiadania) kryterium wyróżnienia posiadania nie jest detentio, a posiadanie pożytków stąd wyróżnienie własności podzielonej:
1) dominium directum - prawo do rozporządzania rzeczą
2) dominium utile - prawo posiadanie i korzystania z rzeczy konstrukcja własności podzielonej występowała w ALR czy ABGB
1 Ograniczenia prawa własności (prawo bliższości, prawo sąsiedzkie, ordynacje i fideikomisy, wywłaszczenie); ograniczenia wynikająca z prawa zobowiązań 1 Prawo bliższości
polega na ograniczeniu własności w prawie swobodnego rozporządzenia dobytkiem rodowym przyznawało trzy upoważnienia krewnym w razie podjęcia decyzji właściciela o zbyciu dóbr:
1) prawo udzielenia zgody na alienację
2) prawo pierwokupu
3) prawo odkupu
polega na tym, że właściciel musi zaniechać pewnych czynności lub tolerować zachowania innych osób na swojej nieruchomości; np.:
1) prawo do żądania obcięcia gałęzi
2) prawo do zbierania opadłych owoców na czyjś grunt
3) prawo kobylego pola - prawo do wypasania bydła i stada kobył ze źrebakami u kogoś
4) prawo do polowania i łowienia ryb u kogoś do św. Wojciecha (23.04)
polegały na wyłączeniu pewnego gruntu spod norm prawnych i nadawniu mu specjalnego statusu - nie mógł być podmiotem darowizny, sprzedaży czy zastawu 1 Wywłaszczenie
glosatorzy uznawali, że wywłaszczyć można nawet bez słusznej przyczyny (cesarz) stopniowo jednak odchodzi się od tego poglądu i tak jak w prawie rzymskim (chociaż tam nie było wywłaszczenia jako osobnej instytucji - umowa koniecznej sprzedaży) wymagano słusznego celu publicznego + odszkodowania