31935

6 Prawo na dobrach niematerialnych (prawo własności intelektualnej) które reguluje prawa podmiotowe do oryginalnego, niematerialnego wytworu umysłu ludzkiego, mającego wartość majątkową.

VI. zasady prawa cywilnego 1 pojęcie

Mówiąc o zasadach prawa cywilnego, trzeba mieć na względzie pewną kategorię norm prawnych, które wyróżniają się swoją doniosłością oraz szczególną rolą, jaką pełnią na obszarze wspomnianej gałęzi prawa. Wskazują one wartości, jakie normy prawa cywilnego przede wszystkim powinny realizować - wyznaczają kierunek działań prawodawczych, sposób stosowania prawa, w tym w szczególności interpretacji przepisów prawnych, wskazują preferencje w razie kolizji norm prawnych oraz określają granice czynienia użytku z praw podmiotowych.

2. katalog zasad

a)    uznanie i ochrona osobowości każdego człowieka w równej mierze. Składa się na to zdolność prawna, która przysługuje każdemu człowiekowi w takim samym zakresie. Wiąże się z nią zdolność do czynności prawnych, jej zakres podlega ograniczeniu tylko z przyczyn naturalnych - w tej samej mierze odnoszących się do wszystkich ludzi. Zasada ta obejmuje ochronę wartości niemajątkowych, związanych z integralnością fizyczną i psychicznym życiem każdego człowieka, a realizowaną przez instytucję ochrony jego dóbr osobistych. Przyznanie tej zasadzie waloru nadrzędnej normy prawnej opiera się przede wszystkim na konstytucyjnych gwarancjach praw i wolności obywateli oraz konwencjach międzynarodowych - w tym zwłaszcza na Paktach Praw Człowieka.

b)    Pełna i równa ochrona mienia podmiotów prawa cywilnego znajduje wyraz w jednolitym ukształtowaniu podstawowej w tym względzie instytucji prawa cywilnego, jaką jest prawo własności. Obejmuje ona także dziedziczenie majątku po osobie zmarłej oraz gwarantuje, że w razie wywłaszczenia uprawniony otrzyma słuszne odszkodowanie. Znajduje ona oparcie zwłaszcza w art. 64 Konstytucji RP.

c)    zakaz nadużywania praw podmiotowych ma zapobiegać wykonywaniu ich niezgodnie z akceptowanymi powszechnie regułami moralnymi. Doniosłość tego zakazu polega na tym, że prawo podmiotowe stanowi podstawową konstrukcję prawną, poprzez którą podmioty stosunków cywilnoprawnych realizują swoje prawnie chronione interesy. Wyróżniona tu zasada opiera się na ogólnym założeniu całego systemu prawnego RP, które wymaga dla norm prawnych nie tylko legitymacji formalnej, ale i aksjologicznej.

d)    autonomia woli wyrażająca kompetencję podmiotów prawa cywilnego do swobodnego kształtowania stosunków cywilnoprawnych poprzez czynności prawne - w szczególności przez umowy. Podobnie jak własność, stanowi ona immanentny element każdego systemu prawa cywilnego. W RP pole swobody decyzyjnej podmiotów pozostaje rzeczywiście ograniczone tylko ogólnymi przesłankami podyktowanymi interesem publicznym i względami moralnymi (art. 58 i 353 KC). Tak pojęta zasada