32010

gdy przepisy będące przedmiotem kontroli zostaną uchylone to postępowanie przed TK zostaje umorzone, chyba, że iest konieczne dla ochrony konstytucyjnych wolności i praw: wg orzecz. TK przyjęło się. źe uchylenie aktu nie musi oznaczać całkowitej utraty mocy obowiązującej, gdy akt taki może być stosowany do orzekania o sytuacjach z przeszłości, to TK może uznać, że częściowo zachował on moc obowiązującą i że możliwe jest wydanie orzeczenia merytorycznego;

nie ważne jest, kiedy akt został wydany, choć wcześniej w uTK było ograniczenie dot. aktów wydanych pod rządami dawnych przepisów; podstawą kontroli (punktem odniesienia) jest;

•    Konstytucja -► tzn. tylko akt z 2.04.1997 r., ale konstytucja, to nie tylko tekst pisany, ale też zasady i wartości, które wydobywane są przez doktrynę i orzecznictwo sądowe (-► tzw. konstytucja sądowa); np. wykładnia zasady demokratycznego państwa prawnego;

•    ratyfikowane umowy międzynarodowe —* ratyfikowane ustawą - gdy dot. ustaw, wszystkie - gdy dot. aktów podustawowych -* szczególnie ważna EKPCz, ze względu na bogatą treść orzeczniczą ETPCz;

•    nie daje to podstaw do orzekania o zgodności z prawem pochodnym UE, gdyż zgodnie z ustaloną linią orzeczniczą ETS prawo do rozstrzygania konfliktów między ustawami a prawem UE należy do wszystkich sądów;

•    ustawy - gdy dot. aktów podustawowych; kryteria kontroli wg uTK;

•    zgodność materialna - zgodność treściowa regulacji;

•    zgodność proceduralna - dochowanie trybu;

•    zgodność kompetencyjna - czy organ wydający akt miał do tego kompetencję, co jest szczególnie ważne przy badaniu rozporządzeń, do których konieczne jest trój szczegółowe upoważnienie ustawowe;

inicjatywa kontroli może mieć 2 formy proceduralne:

•    inicjatywa konkretna (pytania prawne) zawsze związana z konkretną sprawą zawisłą przed sądem - gdy sąd (każdy) ma wątpliwości co do zgodności danego aktu może wystąpić do TK z pytaniem prawnym na każdym etapie postępowania, a strony mogą jedynie wnioskować do danego składu orzekającego o przedstawienie pytania. Pytanie prawne może dot. jedynie przepisu, który ma być podstawą orzekania (przesłanka relewantności). Po wydaniu orz. TK. postępowanie zostaje podjęte i rozstrzygnięte zgodnie z orz.;

•    inicjatywa abstrakcyjna (wnioski) —* podejmowana w oderwaniu od konkretnej sprawy, a krąg podmiotów uprawnionych do jej podjęcia jest ograniczony - wg Czeszejko-Sochackiego należy odróżnić:

•    ogólną legitymację - prawo do zakwestionowania każdego aktu niezależnie od tego. na ile jego treść dot. zakresu działania wnioskodawcy -♦ prezydent, marszałek Sejmu i Senatu, premier, pierwszy prezes SN, prezes NSA, prokurator generalny, prezes NIK i RPO oraz 50 posłom lub 30 senatorom;

•    szczególną legitymację - prawo do zakwestionowania tylko aktów dot. spraw z zakresu działania danego podmiotu -» KRS (dot. niezależności sądów i niezawisłości sędziów), organy stanowiące samorządu, ogólnokrajowym organom związków zawodowych, ogólnokrajowym władzom organizacji pracodawców i organizacji zawodowych, kościołom i związkom wyznaniowym wstępna kontrola wniosków organizacji zawodowych i związkowych oraz samorządu;