32077

•    możność odmowy świadczenia przez podniesienie zarzutu przedawnienia uznaje się za prawo podmiotowe, stąd sąd może zarzutu nie uwzględnić, jeśli uzna Ze byłoby to nadużycie prawa podmiotowego (art. 5 kc). ale ze względu na funkcję tego prawa SN „zaleca" czynić to ostrożnie;

•    można zrzec się korzystania z zarzutu przedawnienia (art. 117 § 2) - czynność jednostronna, nieformalna, wymagająca dojścia do drugiej strony (art. 61) i nieodwołalna (wg SN), która może być ważnie dokonana po upływie terminu przedawnienia.

Skutek

•    ROSZCZENIE PRZEDAWNIONE NIE GAŚNIE, A JEDYNIE NIE MOŻE BYĆ ZREALIZOWANE -» po

oddaleniu powództwa przez sąd przybiera postać roszczenia niezupełnego (odpowiada mu tzw. zobowiązanie naturalne) i nadal uznawane jest za istniejące, gdyż jeżeli dłużnik pomimo upływu terminu przedawnienia spełni świadczenie, nie będzie mógł żądać zwrotu świadczenia, gdyż w świetle prawa jego świadczenie było należne;

•    roszczenia przedawnione mogą być przedmiotem potrącenia (art. 502 kc), oraz odnowienia (art. 506 kc) i ugody (art. 917 kc)

II.    Terminy

Długość

•    art. 119 - terminy przedawnienia nie mogą być zmieniane wolą stron - norma bezwzględnie wiążąca;

•    art. 118 - ogólne terminy, o ile przepis szczególny nie stanowi inaczej:

•    3 lata - roszczenia o świadczenia okresowe (tzn. spełniane periodycznie, bez względu na podmioty) i związane z prowadzeniem działalności gospodarczej (istotne jest, że uprawniony musi być przedsiębiorcą, nieważne przeciwko komu stosuje się roszczenie, oraz roszczenie musi dot. działalności gospodarczej);

•    10 lat - wszystkie inne roszczenia

•    inne terminy uregulowane w przepisach szczególnych.

Obliczanie biegu terminu

•    art. 120 - bieg terminu przedawnienie rozpoczyna się, gdy roszczenie stało się wymagalne -* SN zdefiniował „wymagalność to stan, w którym wierzyciel ma prawna możliwość Zadania zasookoienia przysługującej mu wierzytelności. Jest to stan potencjalny o charakterze obiektywnym, którego początek następuje od chwili, w której wierzytelność zostaje uaktywniona" patrz art. 455 kc - wezwanie,

wyjątki:

•    § 2 - roszczenia o zaniechanie - od dnia. w którym nie zastosowała się dana osoba do treści zobowiązania

•    § 1 zd. 2 - czasem zależy od podjęcia określonego działania, np. wezwania dłużnika do spełnienia świadczenia, ale by uniemożliwić wieczne trwanie biegu przedawnienia bieg przedawnienia zaczyna się w dniu, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najkrótszym możliwym terminie.

• w przepisach szczególnych też innego rodzaju fakty, od których liczy się bieg przedawnienia;

III.    Zawieszenie biegu terminu

•    2 rodzaje konsekwencji zawieszenia - przesunięcie początku biegu przedawniania lub nieuwzględnienie przy obliczaniu terminu odpowiedniego okresu;

•    art. 121 - bieg przedawnienia nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu:

•    siła wyższa uniemożliwiająca dochodzenie swoich spraw przed sądem lub innym organem - do czasu ustania przeszkody, wg. SN jest to coś zewnętrznego, powszechnego, jak wojna, epidemia, ale nie zwykłą choroba (okres PRL to okres zawieszenia działalności sądów);