32087

•    np. przepisy wskazujące, Ze „nie wymagają dowodu" fakty powszechnie znane oraz znane sądowi urzędowo (art. 228 kpc), jak również fakty przyznane w toku postępowania przez stronę przeciwną, jeżeli przyznanie nie budzi wątpliwości co do swej zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy (art. 229 kpc);

Rozkład ciężaru dowodu

•    znaczenia zwrotu „rozkład ciężaru dowodu”:

•    znaczenie formalne (procesowe) -♦ wskazuje podmioty, które powinny przejawiać inicjatywę w zbieraniu dowodów i wykazywaniu twierdzeń (głównie strony, ale sąd może dopuścić dowód niewskazany przez strony);

•    znaczenie materialnoprawne -* określa kto ponosi ujemne konsekwencje tego, że istnienie doniosłego dla rozstrzygnięcia sprawy faktu nie zostało w toku postępowania sądowego udowodnione, bez względu na to, z czyjej inicjatywy dowód mógł być lub był prowadzony;

•    art. 6 kc — ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne;

II. Domniemania

•    służą ułatwieniu prowadzenia dowodów, gdyż pozwalają na pośrednie ich ustalanie (tzw. dowody pośrednie);

Domniemania faktyczne art. 231 kpc (praesumptio facti)

•    sąd może uznać za ustalone istotne dla rozstrzygnięcia sprawy fakty na podstawie wniosku wyprowadzonego z innych faktów, ustalonych według zwykłych reguł dowodowych;

•    wnioskowanie oparte na wiedzy sądu. doświadczeniu społecznym -* to nie wnioskowanie w ścisłym tego słowa znaczeniu;

Domniemania prawne (praesumptio iuris)

•    domniemanie prawne wyznaczone jest normą prawną, która każe w swoisty sposób wiązać ze sobą dwie klasy faktów: podstawę domniemania z wnioskiem domniemania (faktem domniemywanym);

•    domniemania prawne można podzielić na:

•    domniemania co do faktu — gdy wnioskiem/przesłanką domniemania jest zjawisko przebiegające w przyrodzie (np. art. 9 kc);

•    domniemania co do prawa -♦ gdy wnioskiem/przesłanką domniemania jest prawo lub stosunek prawny (np. art. 197, 341 kc);

• podział ten nie ma znaczenia prawnego,

•    dopuszczalność przeciwdowodu —► art. 234 kpc - domniemania ustanowione przez prawo mogą być obalone ilekroć ustawa tego nie wyłącza;

•    dot. to wniosku domniemania, a nie przesłanki domniemania, przeciwko której zawsze może być prowadzony przeciwdowód;

•    domniemania prawne można podzielić na:

•    domniemania prawne zwykłe (wzruszalne, praesumptio iuris tantum) dopuszczalne jest bez ograniczeń prowadzenie przeciwdowodu;

•    domniemania prawne kwalifikowane -* gdy szczególne normy prawne przewidują różnego rodzaju ograniczenia dopuszczalności dowodu przeciwnego (np. art. 62 §3, art. 63-71 kro).

•    domniemania niewzruszalne (niezbite, praesumptio iuris ac de iure, praesumptio irrefregabilis) -♦ gdy przepisy zakazują w określonych sytuacjach prowadzenia jakiegokolwiek dowodu przeciwnego (np. art. 3 i 5 ust. o ks. wiecz. i hip.) —► tradycyjnie uważane za domniemania prawne, ale obecnie niektórzy autorzy uważają Ze są to szczgólnego rodzaju domniemania określające wiążącą moc orzeczeń;