Dźwignia operacyjna
Udział kosztów stałych w kosztach całkowitych mierzony w progu rentowności.
• Koszty stałe są funkcją wielkości majątku produkcyjnego,
• Większy majątek produkcyjny -> wyższe koszty stałe -> wyższy udział kosztów stałych w kosztach całkowitych
Stopień dźwigni operacyjnej - zmiana zysku operacyjnego towarzysząca zmianie sprzedaży.
Wzrost wykorzystania posiadanych zdolności produkcyjnych powoduje względną obniżkę kosztów stałych, co prowadzi do wyższej niż wzrost sprzedaży zysku przed odsetkami i oprocentowaniem.
%AEB1T S0 - Kz0
SDO =-= —--
%AS EBIT0
Przykład:
Wielkość sprzedaży |
Sprzedaż |
Koszty stałe |
Koszty zmienne |
Koszty operacyjne |
Zysk operacyjny | ||||
SI Sil |
SI |
Sil |
SI |
Sil |
SI |
Sil |
51 |
Sil | |
1500 |
300 000 |
40 000 |
100 000 |
225 000 |
150 000 |
265 000 |
250 000 |
35 000 |
50 000 |
1800 |
360 000 |
270000 |
180 000 |
310 000 |
280 000 |
50 000 |
80 000 |
Jedn. cena sprzedaży: 200; Jedn. k. zmienny: SI - 150, Sil - 100; Koszty stałe: SI - 40 000, S II - 100 000
Stopień marży brutto:
Smb -
SI:
300 000 - 225 000 300 000
= 0,25
Smb =
Sil:
360 000 - 180 000 360 000
Próg rentowności:
SI:
40 000
PR ~ 300 OOP -22S OOP — 000
300 000
Sil:
PR
100 000
300 OOP -180 OOP 360 000
= 200 000
SDO =
= 2,14
Stopień dźwigni operacyjnej: SI:
50 000 35 000
3SOOO
360 000 300 000
300 000
Sil:
80 000 - 50 000
SDO =_50 000_= -3 00
JUU 360 000 300 000
300 000
Wzrost kosztów stałych spowodował wzrost progu rentowności, wyższa marża pozwoliła z drugiej strony na wyższy przyrost zysku operacyjnego.
Struktura majątku przedsiębiorstwa jest istotnym czynnikiem determinującym poziom ryzyka operacyjnego w przedsiębiorstwie. W oznaczeniu problemu wnioskujemy przez pryzmat progu rentowności i dźwigni operacyjnej.