❖ Istotnym czynnikiem narodowotwórczym - alfabet stworzony przez Cyryla i Metodego.
❖ Najazd turecki - nowy system administracyjny, zmiany religijne (odrębny naród muzułmański - Bośniacy); Kościół prawosławny przetrwał najazd, uznał nominalnie zwierzchnictwo Konstantynopola, ale zachował autonomię.
ROZWÓJ IDEI JUGOSLAWIZMU W XIX
❖ Nowa elita, wycofanie się Turków, powstawały idee zjednoczenia wszystkich Słowian, stanowiące ważny czynnik integrujący.
o ILIRYZM (czytaj wyżej); o RUCH WIELKOSERBSKI:
■ Odpowiedź na koncepcje Chorwatów; Rajić, Gagić
• Wspólnota Słowian opaita na długich tradycjach walki z Turkami oraz na spuściżnie stworzonej przez pohicłniowosłowiańskie prawosławie.
■ Koniec XIX w. projekt adresowany do cara o pomoc przy budowie państwa jugosłowiańskiego.
■ Serbowie by udowodnić swoje prawo do tworzenia państwa powołują się na średniowieczną liistorię - działania ówczesnego księcia Miłosza w celu utworzenia większego państwa przy pomocy Rosji
■ Lepsza pozycja - namiastka państwa w postanie Księstwa Serbskiego;
❖ Mnogość idei rodziła konkurencję i konieczność osiągnięcia porozumienia, dlatego zjednoczenie nadal bardziej abstrakcją.
❖ Polowa XIX w. do ludności dociera wiedza o wspólnym rodowodzie językowym i zagrożeniach z zewnątrz.
❖ Rozwój idei narodowych przyspiesza Wiosna Ludów i rewolucja węgierska.
♦> Koniec XIX w. wielkie przemiany narodowe: wzrost tendencji nacjonalistycznych opierające się na rozwoju kultury i literatury.