33201

PIĘCIOKSIĄG

Najważniejszym wydarzeniem Pięcioksięgu jest wyjście z Egiptu. Z tym związana była pamięć Izraela. Jemu poświęcone są księgi Wj, Kpł, Lb, Pwt.

Te księgi rozpatrywane są z różnych perspektyw:

1.    historycznej

2.    społecznej

3.    kulturowej

4.    prawa

5.    liturgicznej

Kiedy księgi wyjścia były utrwalone, pojawiło się pytanie o początki. Z pytania o początku przed 1250 przed Gir. Z tego pytania zrodziły się dwie odpowiedzi;

1. Uwzględnienie pamięci i wątków historycznych. Była to pamięć o protoplastach biblijnego Izraela. Było ich trzech: Abraham, Izaak, Jakub. Pamięć była elementem tradycji ustnej. Ta pamięć została utrwalona w Rdz 12-50 - protohistoria Izraela. Historia Izraela rozpoczęła się wraz z wyjściem z Egiptu. Od tej pory lud stał się narodem świadomym swojego bytu. Abraham, Izaak, Jakub żyli w czasie: 1850-1750. Nastąpiła potem niewola do ok. 1250 r w Egipcie.

Co było wcześniej?

Jedynym przesłaniem stały się wiec wyobrażenia, myślenie kształtujące się w myśli. Zostało to stworzone w Rdz 1-11. Tekst ten można nazwać prehistorią.

Prehistoria    Protohistoria    Historia

Rdz 1-11    Rdz 12-50    Od Wj do końca

I. Księga Rodzaju tyi$)"r:B

Cała biblia napisana jest w języku hebrajskim. Niektóre jednak księgi są w języku aramejskim.

Nazwa księgi tyi$ )" TI B Beresrit (Na początku, w łacińskiej Wulgacie - In Principio (Genesis - Księga Początków), w języku greckim yereoetoę Geneseos - Początki), pochodzi jak pozostałe części Pięcioksięgu, pochodzą od pierwszych słów zawartych w poszczególnych częściach.

Ze staropolskiego pochodzi Genesis, rodzaj, początek stąd Księga Rodzaju Księga Genesis dzieli się na dwie części: Rdz 1-11, a druga Rdz 12-50.

Pierwszą część możemy nazwać prehistorią, czy też liistorią początków. Urgesichte z niemieckiego -dzieje początków.

4. Budowa i cel księgi Rodzaju: prehistoria i protohistoria Izraela

Tworzywo historii początków księgi

a)    łatwy przekaz w formie opowiadania (Noe, Babel, pierwsi ludzie, stworzenie)

b)    rodowody (genealogia)

Celem rodowodów i opowiadań jest zapełnienie przeszłości w dwóch wymiarach - czasu - następstwo pokoleń, przestrzeń - opowiadania.

Tak opowiadania i genealogie są potrzebne. Spełniają rolę, jaką należałoby wypełnić luki czasowe, aby mogły wystąpić długowieczne postacie jak: Meteszuel, Jaird.

Prehistoria dzieli się na dwie części: przed potopem i po potopie. O tym co było przed opowiada się zdawkowo, w skutek czego potop zmienił świat na inny. Potop rozumiany jest więc jako nowe stworzenie, woda, która oczyszcza. Czas przed potopem ukazują moralną degradację ludzkości: Rdz 4, 22-24; 5, 29; 9,

2