przykład zdarzyć, że firma wygenerowała stratę w wyniku operacji księgowych. Z drugiej strony zysk netto może być pochodną wyższych przychodów finansowych, przy spadającej rentowności działalności podstawowej.
Wynik powstaje wskutek odjęcia od kwoty wygenerowanych przychodów wartości powstałych z tego tytułu kosztów. Dla większej przejrzystości rachunku wyników wprowadzono podział na poszczególne poziomy wynikowe:
Od przychodów ze sprzedaży odejmuje się koszty wytworzenia produkcji sprzedanej, otrzymując zysk brutto ze sprzedaży.
Powyższy wynik jest korygowany o inne zdarzenia operacyjne: przychody (sprzedaż składników majątku trwałego, rozwiązane rezerwy, otrzymane dotacje) i koszty (wartość sprzedanych składników majątku trwałego, utworzone rezerwy, należności nieściągalne, zapłacone odszkodowania itd.). W rezultacie powstaje wynik na działalności operacyjnej.
Do poprzedniego zysku (straty) dodaje się przychody finansowe (otrzymane dywidendy i odsetki, dodatnie różnice kursowe) i odejmuje koszty finansowe (zapłacone odsetki, ujemne różnice kursowe, odpisy aktualizujące wartość finansowego majątku trwałego). W ten sposób otrzymujemy wynik na działalności gospodarczej.
Poprzednio otrzymany zysk (lub strata) jest korygowany o saldo, wynikające ze zdarzeń nadzwyczajnych, co daje zysk (stratę) przed opodatkowaniem (zysk / stratę brutto).
Zysk brutto jest pomniejszany o obowiązkowe obciążenia (m. in. podatek dochodowy) -wówczas powstaje zysk (strata) netto.
Przy badaniu wyniku finansowego należy zwrócić uwagę, jaka jest relacja przychodów do kosztów na poszczególnych poziomach, co pomaga w identyfikacji źródeł ponoszonych strat czy osiąganych zysków.
Zadaniem analizy porównawczej jest przedstawienie dynamiki i struktury poszczególnych pozycji rachunku wyników. Pozwala to na określenie źródeł osiąganych przez dane przedsiębiorstwo wyników. Z kolei analiza przyczynowa pozwala ustalić wpływ poszczególnych pozycji rachunku wyników na generowane przez przedsiębiorstwo zyski (lub straty). W analizie przyczynowej można także wziąć pod uwagę strukturę przychodów w ujęciu ilościowym i wartościowym. Takie zestawienie wskaże nam na działalność najbardziej i najmniej opłacalną dla przedsiębiorstwa.
Najpopularniejszą metodą, stosowaną w badaniu rentowności przedsiębiorstwa jest analiza wskaźnikowa. Polega ona na porównaniu wyniku, osiągniętego przez spółkę z wartością obrotów lub wielkością zaangażowanych zasobów kapitałowych względnie majątkowych.
Wskaźniki rentowności obrotu pokazują stosunek wypracowanego zysku do obrotu, przez który najczęściej rozumie się przychody ze sprzedaży (rzadziej koszty wytworzenia).