33686

Tłuszcze jednonieiiasycone - powinno się zwiększyć spożycie

•występuje w oliwie z oliwek, oleju rzepakowym i arachidowym. orzechach, awokado. nabiale (jajka) i mięsie •obniżają poziom cholesterolu LDL i jecbiocześme nieco podwyższają HDL Dieta śródziemnomorska (zmniejszenie chorób serca, otyłości. długowieczność)

Węglowodany

•pakty wają 60% zapottzebowania energetycznego dorosłego człowieka

*    są najważniejszym źródłem energii potrzebnej do pracy mięśniowej *stanowią l%masy ciała

♦20% amykwy * 80% amylopekryny = skrobia - główny węglowodan pakarmowy

Węglowodany

Nalmahir

♦stanowią część stuknij komórkowej pożywienia ♦wstępująw owocach i warzywach

Dodane (sztuczne!

♦nie są związane ze strukturą komórkową pokarmu

*    .oczyszczone" czyb pozbawione błoraika

♦wstępująw cukrze białym, miodzie, sokach owocowych, ciastkach, herbatnikach, wyrobach cukierniczych

Błonnik

♦mieszanina nic skrobiowych polisacharydów (NSP) takich jak: celuloza, pektyny ♦pochodzi głównie ze kśan komórkowych roślin

♦przechodzi nie strawiony przez jelito cienkie i ulega fermentacji w jelicie grubym ♦zalecana ilość spożyć u błonnika to około 20gdobę

*    wysokobłonnikowa dieta z odpowiednią ilością płynów zwiększa częstotliwość oddawania stolca przyspiesza pasaż jelitowy, zapobiega nowotworom jelita grubego, wzdęciom i nieprzyjemnemu burczeniu w brzuchu oraz łagodzi uczucie głodu

WITAMINY

Rozpuszczalne w wodzie: C i gnipa witamin B - organizm nie może ich magazynować, nadmiar wydalany jest z moczem Rozpuszczakre w tłuszczach A. D. E, K- magazynowane w organizmie

W inurana A (retinol)

•uczestniczy w procesie widzenia ♦niezbędna dla uzyskania prawidłowego wzrostu

*    zapewnia prawidłowy wygląd skóry

♦współuczestniczy w produkcji śluzu ochraniającego tkankę nabłonkową dzięki czemu zapobiega zakażeniom skóry, (bóg oddechowych i moczowych oraz przewodu pokarmowego

•źródło witamiiy A to produkty pochodzenia zwierzęcego: wątroba mleko, masłoi sety. jaja. thiste ryby ♦możliwość przekształcania kar ot enu w retinol

♦b-karoten - prowitamina A - owoce i warzywa o pomarańczowym liii ciemnozielonym miąższu zmniejsza ryzyko wystąpienia nowotworów

Hipowitaminoza powoduje:

♦kurzą ślepotę - przedhrzony czas adaptacji do widzenia w ciemności ♦zahamowanie wzrostu ♦stany zapalne spojówek i rogówki oka ♦nadmierne rogowacenie i suchość skóry

Hiperwitaminoza powoduje:

♦zmiany skórne (świąd.nadmieniapigmeniacja)

•podwójne widzenie ♦wypadanie włosów

Witanina D (kalcyferol)

♦wspomaga przyswajanie wapnia i fosforu uczestniczy w budowie kości i gospodarce sklacbukami mineralnymi

♦niedobór powoduje krzywicę u dzieci oraz odwapnienie kości i zębów u dorosłych ♦nadmiar prowadzi do zaburzenia pracy netek spowodowanego odkładaniem się wapnia

*    wytwarzana w organizmie na skutek promieniowania UV na skórę

*nne źródła: witaminizowane margaryny, nabiał, tłuste ryby. wzbogacane płatki śniadaniowe

Witanina F. (tokoferol Kj

♦rozszerza naczynia krwionośne

♦hamuje krzepnięcie krwi i proces starzenia się komórek

♦czynnik przeciwmiażdżycowy (zapobiega odkładaniu się w ścianach naczyń złogów tłuszczowych)

•zwiększa odporność immunologirmąorganizmu

♦łagodzi bóle występujące przy gośćcu zwyrodniającym kostno-stawowym ♦ułatwia gojenie się ran i oparzeń

Źródła włammy K (4 przy kłady)

♦oleje: z kielców pszenicy, rzepakowy, słonecznikowy, kukmydziany. z wątróbek dorszy, sojowy, arachidowy

♦pomidory migdały nasiona słonecznika orzechy laskowe, ziemne, piniowe. brazylijskie majonez przecier pomidorowy marcepan frytki rodzynki Nadmiar witaminy E nie jest szkodliwy

Witanina K