33832

Rząd polski podaje przełom lat 2002/2003 jako termin gotowości do członkostwa w Unii Europejskiej. Niniejsza publikacja ma na celu przedstawienie najważniejszych problemów gospodarczych, z jakimi Polska musi się liczyć przy wchodzeniu do Unii Europejskiej.

Przesłanki wchodzenia Polski do struktur europejskich

Reformy polityczno-gospodarcze, które przeprowadzono w Polsce na początku lat dziewięćdziesiątych (liberalizacja handlu i cen, uruchomienie procesu szybkiej prywatyzacji, reforma podatkowa i fiskalna, stabilizacja stosunków pieniężnych) wyzwoliły czynniki wzrostu gospodarczego. Wzrost gospodarczy, zapoczątkowany w Polsce już w 1992 roku, w latach 1994 - 1997 wynosił średnio powyżej 6% rocznie. Konsekwentna realizacja reform gospodarczych i sukcesy ekonomiczne spowodowały wzrost zaufania do Polski inwestorów zagranicznych wyrażający się wzrostem inwestycji bezpośrednich i portfelowych (zwłaszcza po redukcji zagranicznego długu Polski przez Klub Londyński i podpisania umowy restrukturyzacyjnej).

Powodzenie reform stwarzało szansę na rozpoczęcie procesu integracyjnego z Unią Europejską. Zawarty w 1991 roku Układ Europejski zobowiązuje Polskę i Unię Europejską do wprowadzenia w ciągu dziesięciu lat wolnego handlu na towary przemysłowe, a Polskę do dostosowywania jej prawa, instytucji i regulacji do acquis communautaire Unii Europejskiej.

Na szczycie w Kopenhadze, w czerwcu 1993 roku, Polsce i innym krajom, które podpisały Układ Europejski, zaproponowano możliwość członkostwa w Unii Europejskiej i ustanowiono dla nich wymogi członkowskie, tzw. kryteria kopenhaskie. Kryteria te wymagają, by Polska (i inne kraje kandydujące) posiadała 'funkcjonującą gospodarkę rynkową", zdolność konkurencyjną na rynku europejskim i wolę realizacji celów unii politycznej, gospodarczej i monetarnej Unii Europejskiej. Kryteria członkowskie wymagają również, by członkowie dysponowali stabilnymi strukturami gwarantującymi demokrację, praworządność, respektowanie praw człowieka oraz poszanowanie mniejszości narodowych. Z czasem Polska, jak inni członkowie będzie musiała przyjąć całe acquis, jednak nie wszystkie aspekty acquis muszą być wdrożone przed uzyskaniem członkostwa. W przypadku niektórych dyrektyw działania dostosowawcze wymagają znacznych inwestycji. Oprócz unii celnej, akcesja do UE oznacza również wprowadzenie w Polsce jednolitych zasad konkurencji i pomocy publicznej obowiązujących w Unii.

W 1994 roku Polska zgłosiła formalny wniosek o przyjęcie do Unii Europejskiej.

Zdolność Polski do spełnienia kryteriów przyjęcia do Unii Europejskiej będzie w znacznym stopniu zależała od dobrych wyników gospodarczych. Jednak wyniki te będą raczej oceniane pod kątem istnienia instytucji i polityki gospodarczej zapewniających działanie długofalowych czynników wzrostu gospodarczego w kraju, niż pod względem doraźnych wskaźników PKB czy inflacji.

Na najbliższe lata, utrzymanie wysokiego tempa gospodarczego (w warunkach równowagi