przychody z podatków
Zgodnie z krzywą Lafera, państwo nie może dowolnie prowadzić polityki podatkowej. Istnieją dwa założenia krzywej Lafera:
stopa opodatkowania nie może wynosić zero, bo wpływy do budżetu = 0
- stopa opodatkowania nie może wynosić 100 %, bo wtedy też wpływy do budżetu = 0
Można znajdować się w przedziale 0 - 100 %, jednak nie każda stopa opodatkowania jest bezpieczna dla dochodów fiskalnych państwa, ale i także dla życia gospodarczego. Mówimy tutaj o tak zwanej umiarkowanej polityce podatkowej, o tak zwanym progu bezpieczeństwa podatkowego. Do tego momentu wzrostowi opodatkowania będzie oznaczał wzrost dochodów fiskalnych państwa i rozwój życia gospodarczego. Powyżej tego progu wzrost stopy opodatkowania spowoduje spadek dochodów fiskalnych państwa i zamieranie życia gospodarczego.
Podatki mogą, albo pobudzać życie gospodarcze, ale także je krępować.
4 zasady dobrej polityki podatkowej Smitha (obowiązują do dziś):
- podatki powinny być sprawiedliwe i nie przekraczać możliwości podatnika;
- wysokość podatków powinna być z góry określona:
- sposób i warunki płatności podatków powinien być wygodny dla płatnika:
- koszty pobrania podatku powinny być niskie, a podatki nie powinny wpływać hamująco na aktywność i przedsiębiorczość podatników.
Polityka fiskalna:
- PASYWNA - nie ma tutaj aktywnej roli państwa, ale jest aktywne wykorzystanie właściwości pewnych instrumentów fiskalnych, które automatycznie dostosowują się do zmian w dochodzie narodowym. W tej pasywnej polityce fiskalnej działają automatyczne stabilizatory koniunktury. Są to:
- podatki dochodowe od osób fizycznych - jeśli zmniejsza się dochód narodowy, to automatycznie maleją nasze dochody. W rezultacie tego podatek dochodowy od osób fizycznych maleje. Działa to także gdy dochód narodowy rośnie.
- podatki dochodowe od osób prawnych (przedsiębiorstwa) - działa jak przy osobach fizycznych.
- podatki pośrednie - VAT (podatek od wartości dodanej), akcyza, cło. Koniunktura decyduje czy te wpływy są większe czy mniejsze.
- zasiłki dla bezrobotnych i inne formy pomocy socjalnej.
- programy pomocy dla rolnictwa .
Automatyczne stabilizatory koniunktury w okresie recesji powodują występowanie deficytu budżetowego, a w okresie ekspansji powodują występowanie nadwyżek budżetowych.
- AKTYWNA - państwo każdorazowo podejmuje decyzje w jaki sposób wykorzystać instrumenty fiskalne. Instrumenty polityki fiskalnej to:
- zasady polityki opodatkowania;
- zasady subwencjonowania przedsiębiorstw.
Państwo każdorazowo musi podjąć decyzje jak w danej sytuacji gospodarczej ten instrument wykorzystać. Czy podnieść stopę opodatkowania, czy ją obniżyć. Czy zwiększyć subwencje dla przedsiębiorstw, czy je obniżyć. Występuje tu element świadomego interwencjonizmu państwa.
Polityka aktywna wiąże się jednocześnie z wystąpieniem 4 rodzajów opóźnień:
- diagnostyczne;
- decyzyjne;