Klasyfikacja form spółek z punktu widzenia:
a) Podstawy ekonomicznej utworzenia i związanego z nią zakresu odpowiedzialności wspólników za zobowiązania:
• spółki kapitałowe:
• spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.).
• spółka akcyjna (S.A.).
• spółki osobowe:
• spółka cywilna (S.C.). spółka partnerska.
• spółka jawna.
- spółka komandytowa,
• spółka komandytowo - akcyjna.
b) Źródła prawa regulującego powstanie i funkcjonowanie:
• spółki handlowe:
- spółka partnerska, spółka jawna.
- spółka komandytowa,
- spółka komandytowo - akcyjna.
• spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.
- spółka akcyjna.
• spółki cywilne.
Spółki osobowe: konstrukcja oparta jest na osobowości uczestników. Biorą oni bezpośredni udział w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa, angażują bowiem nie tylko swój majątek, ale także osobistą pracę. Liczba uczestników takiej spółki jest niewielka, a ryzyko związane z uczestnictwem znaczne, wspólnicy bowiem odpowiadają całym swym majątkiem za zobowiązania spółki.
Do charakterystycznych atrybutów spółek osobowych zalicza się m. in.:
- trwałość skład u osobowego wspólników,
• prawo i obowiązek współdziałania wszystkich wspólników do osiągnięcia wspólnego celu (występuje nawet wynikający stąd obowiązek lojalności wobec spółki.
prawo każdego wsj>ólnika do prowadzenia i kontroli spraw spółki.
- równe prawa i obowiązki każdego wspólnika,
• brak osobowości prawnej i w konsekwencji wspólny charakter majątku spółki oraz osobista odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki.
W spółkach kapitałowych osoby wspólników schodzą na drugi plan. a na pierwsze miejsce wysuwa się udział w kapitale zakładowym. W tego rodzaju spółkach uczestnicy nie są zobowiązani do osobistej pracy na rzecz spółki. Przedsiębiorstwo mogą prowadzić niektórzy z nich lub osoby obce. Nie będąc tak ściśle związanym ze spółką, udziałowcy ponoszą odpowiedzialność do wysokości sumy reprezentowanej przez posiadanie akcji, a w sp. z o.o. do wysokości udziałów.
Charakterystyczne cechy spółek kapitałowych:
• zmienny skład osobowy.
• brak obowiązku współdziałania dla osiągnięcia wspólnego celu oraz obowiązku lojalności wobec spółki (obowiązek ten dotyczy członków zarządu tych spółek).
- wspólnicy są odsunięci od bezpośredniego prowadzenia spraw spółki i pozbawieni prawa do bezpośredniej jej kontroli, prawa i obowiązki wspólników mogą być zróżnicowane.
• kapitał jest zmienny,
- posiadają osobowość prawną.