Formy azotu:
1) N organiczny - wchodzi w skład substancji organicznej gleby i próchnicy N organiczny -> N nieorganiczny
98 - 99% dostępny dla roślin
Niedostępny dla roślin
2) N - NH4 (azot amonowy) - związany trwale przez minerały ilaste - illit, wermikulit, niedostępny dla roślin
3) N - w związkach mineralnych (rozpuszczalny) - dostępny dla roślin
fi N - N03 - forma azotanowa w roztworze glebowym łatwiej dostępna przy odczynie kwaśnym N - NH4 - forma amonowa w kompleksie sorpcyjnym i w roztworze glebowym, łatwiej dostępna przy odczynie obojętnym lub słabo zasadowym
4) N - N2- - forma cząsteczkowa w powietrzu glebowym
Źródła azotu w glebie:
$ Substancje organiczne
T? Opady i wyładowania atmosferyczne
?? Nawożenie mineralne i organiczne
fi Wiązanie azotu z powietrza przez mikroorganizmy wolno żyjące i symbiotyczne (Azotobacter, Arthobacter, Clostridium, Rhizobium- bakterie brodawkowe)
Przeciętne ilości azotu dostarczanego do gleby:
Źródło N N w kg/ha/rok
Wiązany przez bakterie 10 (25)
Zawartość C organicznego i azotu w glebie
Im więcej węgla tym większa zawartość azotu - korelacja!
Przemiany azotu w glebie:
$ Mineralizacja - procesy mineralizacji:
1) Amonifikacja - przemiany organiczne związków azotu do amoniaku przebiegają w warunkach tlenowych lub beztlenowych
hydroliza
R-CH2H2 + HOH -> R-CH2OH + NH, + energia Enzymatyczna amoniak
2NH3 + H20 + C02 -» (NH4)2COj + 2NH/ +C02
2) Nitryfikacja - utlenianie amoniaku przez kwas azotawy do kwasu azotowego; przebiega w warunkach dobrego natlenienia, odpowiedniej temperaturze i odczynie pH
3) De nitryfikacja - redukcja azotanu do azotynu i wydzielanie wolnego azotu; zachodzi w warunkach braku dostępu tlenu w głębszych warstwach gleby
bakterie
2HN03 -» 2HN03->HNO + N2
(proces nieporządany, powoduje straty azotu wskutek utleniania)
Procesy amonifikacji i nitryfikacji to procesy korzystne, gdyż powstają jony NH4+ i N03-, które są: fi Łatwo dostępne dla roślin, a także dla mikroorganizmów glebowych ?? Mogą być sorbowane przez kompleks sorpcyjny
T? Ulegają tez wymywaniu w głąb profilu glebowego przez wody opadowe, przesiąkające Na ilość wymywanego azotu duży wpływ ma sposób użytkowania gleby: