28784

formaliści chcieli, żeby przedmiotem analizy sztuki słowa były jej cechy specyficzne.

Prace Szklowskiego z zakresu teorii fabuły i powieści:

fabuła - nie jako połączenie szeregu motywów, przeniesienie fabuły ze sfery pojęć tematycznych do pojęć konstrukcyjnych; kompozycja fabuła staje się częścią analizy formalnej, jako specyficzny wycinek utworu literackiego; pojęcie formy zaczyna się utożsamiać z pojęciem faktu literackiego;

-    analogie między chwytami kompozycji i chwytami stylu;

negował Szkłowski przydatność tezy o związku literatury z życiem; geneza może wyjaśnić tyiko pochodzenie a dla poetyki jest ważne wyjaśnienie funkcji literackiej;

-    dzieło sztuki odbierane jest na tle i przez skojarzenia z innymi dziełami sztuki, forma dzieła jest wyznaczana przez stosunek do innych, uprzednio istniejących form; nowa forma pojawia się po to, by zastąpić starą, nieartystyczną już formę;

utwór literacki to nie zjawisko wyizolowane. Formalizm już nie jako wypracowywanie schematów i klasyfikacji;

pojęcie „motywacji” i związek motywacji z chwytem. Dla Szklowskiego schemat fabularny to materiał, który zostaje opracowany w ramach konkretnej fabuły, nie powinien być utożsamiany z opisem wydarzeń. Fabuła to konstrukcja, schemat fabularny - materiał.

Teoria wiersza:

nie istniała początkowo;

w wierszach są trwałe twory składniowe, związane z rytmem. Dzięki temu pojęcie rytmu straciło charakter abstrakcyjny i łączyło się z frazą, rytm nie jest dodatkiem z zewnątrz (prace Brika);

składnia -jest związana z frazą wiersza, na pograniczu fonetyki i semantyki. Pojawia się pojęcie dominanty organizującej styl poetycki, wyodrębnienie pojęcia melodyki. Pozwala to na wyróżnienie w liryce 3 stylów: deklamacyjnego (oratorskiego), śpiewnego i kolokwialnego;

pojęcie wiersza - pojęcie szczególnej mowy (pojawia się rytm słowno-akcentowy, intonacyjno-frazowy, harmoniczny itp.). Mowa poetycka - mowa zorganizowana w swoim brzmieniu. Brzmienie - skomplikowane, więc kanonem staje się jeden z jego składników. Forma staje się prawdziwą treścią mowy poetyckiej; poezja może korzystać z metod języka emocjonalnego dla swoicłi własnych celów, często są te dwa języki błędnie utożsamiane;

-    słowo w wierszu - otoczone nową aurą znaczeniową;

pojęcie formy zlewa się z wyobrażeniem o dziele sztuki, nie musi mieć pojęć opozycyjnych innych niż inne formy, poza granice formy nie wykracza też pojęcie materiału;

rytm (prace Tynianowa) - podstawowy konstrukcyjny czynnik wiersza; pomiędzy słowami w poezji powstaje zależność usytuowania, której nie ma w prozie;

-    ewolucja literacka - forma jest rozumiana jako treść ulegająca stałym przemianom, zależnym od poprzednich wzorców;

-    analiza teoretyczna (przedmiot - problem teoretyczny, posługuje się różnorodnym materiałem historycznym) i analiza ewolucji literackiej - składniki metody formalnej; chcą formaliści ujmować konkretne funkcje chwytu w poszczególnych przypadkach; zagadnienie dziedziczności i tradycji - nie ma kontynuacji w linii prostej jeśli chodzi o dziedziczenie z tradycji literackiej - jest zawsze odbicie się od pewnego punktu, walka, ewolucja literatury polega na konfliktowości;

2