W modelu LSP zakłada się, że procesy ontogenezy trwają od narodzin aż po śmierć, a zatem na przestrzeni całego życia. Ontogenezę postrzega się jako proces trwający przez całe życie. Celem LSP jest opis, wyjaśnienia i modyfikacje (optymalizacja) procesów ontogenetycznych, z uwzględnieniem indywidualnych podobieństw i różnorodności.
Szczególny nacisk położymy na dwa nowe punkty widzenia. Jednym jest metodologiczne założenie, że plastyczność procesów rozwojowych najlepiej badać przy użyciu strategii "testing-the-limits" (badania granic zachowań). Drugim jest teoretyczne założenie, że każdy proces rozwojowy zawiera adaptacyjną zdolność zarówno zysku (wzrostu), jak i utraty (rozpadu).
Do rosnącego zainteresowania perspektywą całego życia w początkowym okresie jej rozwoju szczególnie przyczyniły się zapewne trzy następujące czynniki:
1. demograficzne przemiany w strukturze społeczeństw, w której rósł udział ludzi w starszym wieku,
2. współczesny rozwój gerontologii zorientowany na badania poszukujące wczesnych oznak starzenia się na przestrzeni całego życia,
3. starzenie się osób badanych oraz badaczy, którzy uczestniczyli w klasycznych, długookresowych badaniach zapoczątkowanych w okresie dzieciństwa w latach dwudziestych i trzydziestych.
Charakterystyczne założenia psychologii rozwoju w okresie całego życia (1
Koncepcja |
Założenie |
Rozwój przez całe życie |
Rozwój ontogenetyczny jest procesem trwającym o rzez całe życie. Przy określeniu tego, czym jest 'ozwój. żaden zakres wiekowy nie ma rangi wyższej niż inne. W całym okresie rozwoju (tzn. we wszystkich fazach przebiegu życia) mogą występować zarówno procesy ciągłe (kumulacyjne) ak i nieciągłe (innowacyjne). |
Wielo-kierunko wość |
<ierunek zmian ontogenetycznych nie zmienia się stotnie jedynie między rozmaitymi obszarami zachowań (np. inteligencji w zestawieniu z emocjami), lecz również wewnątrz tej samej <ategorii zachowania. W jednym i tym samym zakresie rozwoju i obszarze zachowań liczne sposoby zachowań mogą wykazywać zarówno wzrost jak i rozpad. |
Rozwój jako zysk i strata |
Rozwój nie zawsze jest równoznaczny z przyrostem zdolności lub przyrostem w sensie wyższej efektywności. Na przestrzeni całego życia rozwój składa się zawsze zarówno z zysku (przyrostu) jak i straty (rozpadu). |
^astyczność |
Rozwój psychologiczny cechuje się wysoką alastycznością wewnątrzosobniczą (zmiennością u ednej osoby). Przebieg rozwoju osoby zmienia się w zależności od jej warunków życia i jej doświadczeń życiowych. Głównym zadaniem badań 'ozwoju psychologii jest ustalenie możliwego |