O Logika nie jest w pełni niezawodnym narzędziem badania rzeczywistości. Przestroga przed matematyzacją
Panie, ofiaruj każdemu z nas, czego mu w życiu brak.
Bułat Okudżawa
Nie wystarczy czegoś opisać matematycznie, żeby to się samoczynnie uporządkowało.
Pedagogika
1. nauka o wychowaniu i nauczaniu;
2. świadoma i celowa działalność wychowawcza
Jan Amos Komensky (1592-1670)
Po klęsce pod Białą Górą (1620) - na Węgrzech, od 1628 - w Lesznie.
Zwolennik powszechnego kształcenia „pansoficznego"; tolerancja, humanizm, ekumenizm. Organizacja szkolnictwa - szkoła macierzyńska, elementarna (jęz. ojczysty), średnia (łacina) i akademia.
„Wielka Dydaktyka” (Opera Didactica Omnia) - 1657,
„Świat w obrazach [Orbis sensualium pictus) - 1658; nauczanie poglądowe, nie tylko mechaniczne pamięciowe przyswajanie wiadomości.
Jean Jacques Rousseau (1712-1778 Encyklopedysta [Wielka encyklopedia francuska)
Prześladowany za poglądy demokratyczne - niebezpieczne dla absolutyzmu Emil czyli o wychowaniu (1762) - wychowanie swobodne.
Johannes Bernhard Basedow (1724-1790)
filantropiści - krzewienie oświaty, wychowanie naturalne; atmosfera miłości, dobro dziecka, również rozwój fizyczny, elementy zabawy; nauczanie poglądowe, zajęcia praktyczne
- Philantropinum, 1774, Dessau Komisja Edukacji Narodowej (1773-1794)
O Pierwsza w Europie Środkowej świecka władza oświatowa.
O 1775 - Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych,
O 1780-83 - Ustawy dla stanu akademickiego i na szkoły w krajach Rzeczypospolitej przepisane
Jan Amos Komensky (1592-1670)
Poważną przeto część należytej organizacji szkoły stanowić będzie odpowiednie rozłożenie prac i odpoczynku, względnie zajęć i wakacji oraz przerwy w pracy (recreationes).
Tissot
Choroby literatów pochodzą z (...) ustawicznej pracy rozumu i (...) ciągłego bezruchu (...) Siedzenie uciska trzewia - stąd złe trawienie i bezsenność. Szkodliwy jest wpływ dymu z lamp i świec. Niezdrowe jest zatrzymywanie uryny. Szczególnie na to są narażeni kaznodzieje i uczeni. Szkodzi też kawa i tytoń.
Czas wolny - Toczek-Werner