35056

PRAWO A MORALNOŚĆ

Moralność - ogół norm, ocen i wzorów postępowania odnoszących się do pojęć dobra, słuszności i sprawiedliwości.

Relacje treściowe prawa z moralnością to związek merytoryczny między normami prawnymi - adresat: osoba fizyczna i prawna a moralnymi - adresat osoba fizyczna.

1.    Przekroczenie normy moralnej nie narusza normy prawnej np.: chciwość, donosicielstwo

2.    Przekroczenie normy prawnej nie narusza normy moralnej.

3.    Spełnienie normy prawnej narusza moralną i odwrotnie np.: eutanazja

Relacje systemowe dotyczą hierarchii obu systemów względem siebie.

1 Nadrzędność prawa nad moralnością (doktryny pozytywistyczne).

2.    Nadrzędność moralności nad prawem (doktryny prawa natury).

3.    Odrębność obu systemów (nurt współczesny).

Relacje strukturalne to forma powiązania prawa i moralności np.:

1.    Inkorporacja zasad moralnych do prawa. Np.: prawo dożycia, do wolności osobistej, do ochrony zdrowia,

2.    Odesłania w prawie do zasad moralnych.

a)    odesłania bezpośrednie tj. klauzule generalne tj. normy nie precyzujące praw i obowiązków'. Np.: zasada słuszności, dobrej wiary’, współżycia społecznego

b)    odesłania pośrednie stanowią terminy wartościujące zawarte w przepisach prawa a sformułowane przez doktiynę prawniczą. Np.: znęcanie się, niewdzięczność, dobro dziecka, niskie pobudki.

3.    Powiązania interpretacyjne przejawiają się w czynnych działaniach organów stosujących prawo, w których organ bezpośrednio odnosi się do zasad moralnych przeprowadzając wykładnię np.: per analogiom, a fortiori.

Relacje funkcjonalne stanowią nieustanne oddziaływanie prawa i moralności przyczyniając się do kształtowania humanitarnych i sprawiedliwych postaw moralno-prawnych.