29189

Prawo prywatne i prawo publiczne

Najtwardszym podziałem norm prawnych w prawie rzymskim okazał się podział prawa na IUS PUBLICUM i IUS PRIVATUM. Już niemal od początku stosowania prawa spotkać można było rozgraniczenia, w tej materii pierwszym źródłem, które jasno precyzuje nam ten podział są słowa Ulpiana (170-228): „Prawem publicznym jest to, które dotyczy ustroju państwa rzymskiego, prywatnym zaś to, które dotyczy korzyści jednostek.”

Prawo publiczne - należą do niego normy, które mają na uwadze interesy państwa.

Prawa prywatne - należą do niego te normy, które mają głównie na uwadze interes jednostki. Prawo prywatne związane jest z pozycją własności prywatnej, środków produkcji i ze swobodą dysponowania nimi przez jednostki.

Unifikacja, inkorporacja i kodyfikacja prawa

Unifikacja prawa - oznacza ujednolicenie prawa na terenie państwa. Prace unifikacyjne są potrzebne tylko w tych państwach, w których określone przyczyny historyczne spowodowały powstanie więcej niż jednego systemu prawa (np. ustawa scaleniowa z 1935 r. - w Polsce istniały przepisy prawne trzech zaborców, które tą ustawą ujednolicono).

Inkorporacja prawa - jest to zebranie w jedną całość obowiązujących w jakiejś dziedzinie norm prawnych oraz na ich uporządkowaniu wg treści. Istotą prac inkorporacyjnych jest scalanie i systematyzowanie obowiązującego prawa, przy czym następuje to w sposób mechaniczny, bez korygowania przepisów, harmonizowania, usuwania sprzeczności, np. tekst jednolity ustawy: działanie polegające na urzędowym lub prywatnym ustaleniu przepisów w danej dziedzinie;

a)    urzędowa (oficjalna) - ma miejsce wówczas, gdy następuje kolejna nowelizacja obowiązującej ustawy, np. nowelizacja kodeksu pracy; minister właściwy w danej sprawie zleca przygotowanie obowiązującej wersji danego aktu (jako tekst jednolity) i ogłasza obowiązującą, znowelizowaną treść ustawy w Dzienniku Ustaw.

b)    prywatna - zebranie przepisów dot. jakiejś sprawy, dziedziny (np. zbiór przepisów dotyczących prawa budowlanego) w jeden zbiór i opublikowanie,

Kodyfikacja prawa - jest najwyższą formą procesu doskonalenia prawa. Polega na zebraniu poszczególnych przepisów w jeden nowy akt prawny - kodeks.

Kodeks jest aktem prawotwórczym, regulującym w sposób stosunkowo pełny określoną sferę stosunków społecznych.

Kodyfikację przeprowadza się w ramach pewnej dziedziny prawa, często całej gałęzi.