35625

powiatu bądź województwa, niezbędnych do wykonywania przysługujących im uprawnień nadzorczych. Nad jednostkami pomocniczymi nadzór powinien być sprawowany na podstawie statutu gminy bądź innych podmiotów gminnych.

Nadzór nad samorządem terytorialnym (środki nadzoru). Środki nadzoru decydują o intensywności nadzoru. Ustawy mogą przewidywać mniej lub bardziej intensywne środki nadzoru. Przepisy ustaw samorządowych stanowią, że organy nadzoru mogą wkraczać w działalność gminną, powiatu i województwa tylko w przypadkach określonych ustawami i w sposób określony ustawami. Gdy środek nadzoru przybiera formę „rozstrzygnięcia” (różnego rodzaju akty prawne, które podejmują organy nadzoru) to służy skarga do sądu administracyjnego. W ramach nadzoru można wyróżnić środki kontroli, które mają dostarczać organom nadzoru informacji o dzialamu nadzorowanych organów oraz środki korygujące działalność nielegalną. Gdy chodzi o środki kontroli, to należy do nich zaliczyć prawo organów nadzoru do żądaiua niezbędnych informacji i danych dotyczących organizacji i funkcjonowaiua gminy, powiatu lub województwa. Jedną z fonu nadzoru może być zatwierdzenie, uzgodnienie lub zaopiniowanie przez inny organ rozstrzygnięcia jednostki samorządu terytorialnego, które powinno nastąpić nie później niż w ciągu 14 dni od dnia doręczenia rozstrzygnięcia lub jego projektu. Kontrola uchwal organów' jednostek samorządu terytorialnego może prowadzić do stwierdzenia, że kontrolowana uchwala jest zgodna z prawem; w takim przypadku nie stosuje się żadnego środka nadzoru. W razie stwierdzenia naruszenia prawa organ nadzoru musi dokonać oceny, czy naruszenie prawa jest istotne czy nieistotne. Istotne naruszenie prawa powoduje zastosowanie dotkliwego represyjnego środka nadzoru, jakim jest stwierdzenie niew'ażności uchwały. Przepisy ustaw samorządowych stanowią, że uchwały jednostek samorządu terytorialnego sprzeczne z prawem są nieważne. Nie każda sprzeczność uchwały z prawem pociąga za sobą stwierdzenie nieważności uchwały, chodzi bowiem tylko o taką sprzeczność, która stanowi istotne naruszenie prawa. Ocena czy w konkretnym przypadku naruszenie prawa jest istotne czy nie należy do organu nadzoru. Wszczynając postępowanie w^r sprawie stwierdzenia nieważności uchwały lub w toku tego postępowania organ nadzoru może wstrzymać wykonanie uchwały. Orzeczenie o stwierdzenie nieważności uchwały organu jednostki samorządu terytorialnego ma cliarakter deklaratoryjny i działa ex tunc. W przypadku nieistotnego naruszenia prawa organ nadzoru nie stwierdza nieważności uchwały, lecz wskazuje organowi, który taką uchwalę wydal, ze uclwala została wydana z naruszeniem prawa. Do drastycznych, represyjnych środków nadzoru należy zaliczyć: -zawieszenie organów'jednostki samorządu terytorialnego i ustanowienie zarządu komisarycznego; -rozwiązanie zarządu: gminy, powiatu lub województwa; - rozwiązanie rady gminy, rady powiatu bądź sejmiku województwa; - zarządzenie zastępcze.

Kontrola (pojęcie). Kontrolą jest obserwowanie, ustalanie czy wykrywanie stanu faktycznego, porównywanie rzeczywistości z zamierzeniami, występowanie przeciwko zjawiskom niekorzystnym i sygnalizowanie właściwym jednostkom o dokonanych spostrzeżeniach, bez decydowanie jednak o zmianie kienutku działania jednostki kontrolowanej. Kontrola polega na: -ustaleniu istniejącego stanu rzeczy, -ustaleniu jak być powinno, -zestawieniu tego, co istnieje z tym, co być powiimo, co przewidują odpowiednie wzorce czy normy postępowania i sformułowania na tej podstawie różnic między tym, co istnieje a tym jak być powinno, w przypadku istnienia różnicy między stanem rzeczywistym a stanem pożądanym, na ustaleniu przyczyn tej różnicy i sfonnulowaniu zleceń w celu usunięcia niepożądanych zjawisk.