35832

Niziny są obszarami lądu położonymi do wysokości 300 m.np.m. Dzieli się je na płaskie (równiny), faliste lub pagórkowate. Budowa geologiczna nizin jest różna Niektóre z nich powstały wskutek wynurzenia dawnego dna morskiego, inne w wyniku akumulacji rzecznej, lodowcowej czy przez zasypywanie kotlin lub zatok osadami nanoszonymi przez rzeki. Niziny obejmują depresje i kryptodepresje, zajmują 44% powierzchni lądów; najbardziej nizinnym kontynentem jest Europa [ 73% powierzchni całego kontynentu stanowią niziny], natomiast najmniej nizinna jest Antarktyda

Najniżej położoną depresją jest rów Jordanu z Morzem Martwym - 393 m.p.p.m. Największą depresją jest obszar Morza Kaspijskiego: zajmuje ona 710 tys kni2 i leży 23 nt.p.p.m.

Depresja w Polsce na Żuławach wynosi 1,8 m.p.p m

Największą kryptotlepresją świata jest tektoniczna niecka Bajkał (-1164 m.p.p.m.)

Wyżyny to obszary lądowe wznoszące się ponad 300-500 m.n p.m., przeważnie o równinnym ukształtowaniu terenu. Charakter wyżyn mają również wysoko położone kotliny, zajmują 38% powierzchni lądów; najbardziej wyżynnym kontynentem jest Afryka [27% wyżyn], a najmniej wyżynna jest Europa (10% wyżyn]

Najwyżej położoną wyżyną jest Tybet, leżący na wysokości 4500-5000 m.n.p.m. Największe wyżyny to Wyżyna Mongolska (ok 3 min km2) i Irańska (2,5 min km2). Budowa geologiczna wyżyn jest zróżnicowana Większość ma budowę płytową, zazwyczaj jednak mają bardzo skomplikowaną budowę geologiczną, gdyż często są odmłodzonymi przez wypiętrzenia starymi powierzchniami zrównań.

Góry to najwyżej położone wzniesione części powierzchiri Ziemi, wyróżniające się dużymi wysokościami względnymi i dużymi nachyleniami stoków. Obszary wznoszące się ponad 500 metrów nad poziomem mor za, o dużych wysokościach względnych - zajmują 28% powierzchni lądów; najbardziej górzystym kontynentem jest Azja, a najmniej górzystym -Europa.

Ze względu na wysokość góry dzielimy na:

Niskie - (do 600 m.n.p.m.),

średnie ( do wysokości 1500 m.n.p.m.)

wysokie (powyżej lSOOm.np.m). Najwyższe góry świata to Himalaje z najwyższym szczytem Mount Everestem (8848tnnp.tn.).Góry: fałdowe, zrębowe i wulkaniczne

Strefy klimatyczne

obszar kuli ziemskiej, przyjmujący zazwyczaj postać równoleżnikowego pasa, w obrębie którego podobny przebieg mają elementy klimatu wybrane jako podstawa wydzielenia strefy (najczęściej temperatura powietrza, opad, ciśnienia atmosferyczne).

Pierwsze podziały na strefy klimatyczne pojawiły się już w starożytnej Grecji. Podstawą do ich wyznaczenie był kąt padania promieni słonecznych i odpowiadają one obecnie wydzielanym 5 strefom oświetlenia Ziemi: międzyzwrotnikowej, 2 umiarkowanym i 2 polarnym. Nowsze klasyfikacje pojawiły się pod koniec XIX wieku i w XX wieku. Najbardziej znane podziały zagranicznych klimatologów to klasyfikacje Kóppena, Alisowa, a w Polsce - Okołowicza.

strefa klimatów równikowych

o równikowy wybitnie wilgotny, podrównikowy wilgotny, podrównikowy suchy