35955

2. Karta medycka - zwana też Kartą Świdzińskiego (od nazwiska odkrywcy), mieści się na niej odpis Psalmu 50, potraktowanego jako osobna pieśń, przeznaczona do celów liturgicznych. Nieznany kopista oparł się na tekście zbliżonym do Psałterza floriańskiego, a pracę wykonał w Krakowie na Kazimierzu, o czym informuje notatka w prawym dolnym rogu. Tekst psalmu jest głosowany: niektóre słowa zyskały wariantowe odpowiedniki.

Psałterz puławski

nazwa od miejsca przechowywania rękopisu: po wielu zawirowaniach trafił do zbioru rodziny Czartoryskich w Puławach (XVIII w.)

-    obecnie znajduje się w bibliotece Czartoryskich w Krakowie rękopis powstał pod koniec XV w. lub na początku XVI

-    zapisany w pergaminowej księdze oprawionej w skórę, 312 kart (624 strony)

-    manuskrypt zawiera nie tylko Psałterz (ten kończy się na 583 s.)

-    wersety psalmów układane w jedną kolumnę po 14 wersów na stronie

-    każdy psalm poprzedzony łacińskim incipitem

-    po incipicie argumenty:

•    miały pomóc „rozmaitym stanom ludzkim” w zrozumieniu ukrytego sensu pieśni Dawidowych

•    zawierały historyczny układ pieśni lub komentarz podwójny - wyjaśniający sens figuralny i literalny

-    miał przypuszczalnie spełniać funkcję modlitewnika dla osób świeckich lub duchownych niższego stopnia

-    przypuszcza się, że Psałterz puławski i wcześniejszy - floriański wywodzą się z tego samego zaginionego archetypu w języku polskim

Zołtaiz DawLdawy Waleute&o Wróbla

-    powstał przed r. 1528

-    swobodny przekład (raczej parafraza) Psałterza z bogatymi i różnorodnymi komentarzami

-    inicjatorką przedsięwzięcia była wojewodzina poznańska, Katarzyna z Szamotuł Górkowa

-    tekst rozpowszechnił się dzięki licznym kopiom

-    jedna z kopii, z 1528r. zachowała się do dziś i znajduje się w Bibliotece Kumickiej:

■    313 kart zapisanych jedną ręką

•    kopista na końcu uwiecznił swoje imię notując: „Pisał Jeronim, kapłan z Poznania. Lat Pańskich 1528”

-    komentarze Wróbla:

•    są wielostronne i samodzielne,

•    widoczne jest korzystanie z wzorców zachodnioeuropejskich i autorów o wysokim autorytecie (np. pisma papieża św. Grzegorza)

•    objaśnienia treści

•    noty do poszczególnych słów lub zwrotów

•    ich celem było:

a)    uwydatnienie uniwersalnych treści moralnych i religijnych tkwiących w pieśniach Dawidowych

b)    skłonienie do nabożnej medytacji

c)    wzbudzenie przekonania czytelników o zgodności przesłania dzieła z ideą chrześcijaństwa