36001

Część rodziców czuje się zagubiona i niedoinformowana z uwagi na (o, że własnych wyborów edukacyjnych i zawodowych dokonywała w odmiennej rzeczywistości. Nie wiedzą, w jakim stopniu ingerować w decyzje swoich dzieci i oczekują pomocy specjalisty. Stąd też młodzież w podejmowaniu ważnych decyzji życiowych powinna być wspierana przez szkołę, do której uczęszcza. Należy ptzy tym zaznaczyć, że właściwe przygotowanie uczniów do wyboru zawodu i szkoły to efekt systematycznej i długofalowej pracy nauczycieli na każdym etapie edukacji. Młodzi ludzie na terenie szkoły powinni rozwijać umiejętność autoprezentacji, negocjowania, współdziałania, radzenia sobie ze stresem, podejmowania decyzji. Szkoła powinna zapewnić młodzieży łatwy dostęp do rzetelnych informacji o możliwościach kształcenia, zawodach i rynku pracy.

Światowe standardy gwarantują uczniom dostępność i powszechność usług doradczych na terenie szkoły. W Polsce powstał projekt Szkolnego Doradcy Zawodowego, opracowany przez Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej w Warszawie. Zakłada on zatrudnianie na terenie szkół doradców zawodowych i tworzenie Szkolnych Ośrodków Kariery. Im wcześniej uczniowie wybierają kolejny poziom edukacji, tym wcześniej powinien wkroczyć z pomocą szkolny doradca zawodowy.

Działania szkolnego doradcy zawodowego obejmują:

1.    Przygotowanie młodzieży do trafnego wyboru zawodu i drogi dalszego kształcenia oraz opracowania indywidualnego planu karieiy edukacyjnej i zawodowej.

2.    Przygotowanie ucznia do radzenia sobie w sytuacjach trudnych, takich jak:

-    bezrobocie,

-    problemy zdrowotne,

-    adaptacja do nowych warunków i mobilności zawodowej.

3.    Przygotowanie ucznia do roli pracownika.

4.    Przygotowanie rodziców do efektywnego wspierania dzieci w podejmowaniu przez nie decyzji edukacyjnych i zawodowych.

5.    Pomoc nauczycielom w realizacji tematów związanych z wyborem zawodu w ramach lekcji przedmiotowych.

6.    Wspieranie działań szkoły mających na celu optymalny rozwój edukacyjny i zawodowy uczniów.

Jednym z ważnych zadań szkolnego doradcy zawodowego jest koordynowanie działalności informacyjno-doradczej szkoły oraz tworzenie i zapewnienie ciągłości działań wewnątrz szkolnego systemu doradztwa, opracowanego przez Radę Pedagogiczną placówki. Każdy nauczyciel powinien też przekazywać uczniom wiedzę na temat związku między nauczanym przedmiotem a wyborem drogi zawodowej. Taki system działań na terenie szkoły stwarza szanse na świadome planowanie kariery zawodowej przez młodzież.

Przygotowaniem uczniów do wyboru zawodu i kierunku kształcenia w resorcie edukacji zajmują się poradnie psychologiczno-pedagogiczne. Zatrudniają one około 7000 specjalistów, z czego 1/5 stanowią osoby zajmujące się poradnictwem zawodowym. Z ich bezpłatnych usług korzysta młodzież, rodzice i nauczyciele. Uczniowie mają możliwość poznania swoicli predyspozycji zawodowych (m. in. zdolności intelektualnych i specjalnych, zainteresowań, osobowości) na podstawie indywidualnej diagnozy psychologicznej.

Osoby, których stan zdrowia znacznie ogranicza wybór zawodu (wady fizyczne i schorzenia przewlekłe) otaczane są szczególną pomocą. Indywidualna sytuacja danej osoby rozpoznawana jest wówczas kompleksowo na podstawie badań psychologicznych, pedagogicznych i lekarskich. Jeśli zachodzi taka potrzeba, poradnia wydaje opinię wspierającą ucznia w przyjęciu do szkoły z uwagi na ograniczone możliwości dalszego kształcenia spowodowane stanem zdrowia.

Udzielana przez poradnie pomoc uczniom z zakresu orientacji zawodowej ma również charakter grupowy. Adresatami grupowego poradnictwa są szczególnie uczniowie klas kończących poszczególne etapy edukacyjne.

Młodzież bierze udział w zajęciach warsztatowych aktywizujących do wyboru zawodu i kierunku dalszego kształcenia. Dzięki nim młodzi ludzie mają szansę:

•    lepiej poznać samego siebie,

•    adekwauiie ocenić własne możliwości,

•    uzyskać informację zawodową i edukacyjną,

•    rozwijać umiejętność podejmowania decyzji,

•    kształtować umiejętności radzenia sobie ze zmianami, nabywać zdolność wychodzenia naprzeciw wyzwaniom i nowym syntacjom,

•    rozwijać umiejętność autoprezentacji,

•    poznać metody aktywnego poszukiwania pracy.