36322

zdrowotno - higieniczne, poprzez szerzenie oświaty i wychowania zdrowotnego w szkole, w domu i zakładach pracy. Im bardziej będzie wzrastało uświadomienie zdrowotne ludzi i rozwój form profilaktycznych, tym lepszy będzie stan zdrowia społeczeństwa.

Wpływ czynników środowiska przyrodniczego (czynników meteorologicznych) oraz środowiska społecznego (praca, mieszkanie, żywienie) posiada duży wpływ na stan zdrowia człowieka. Organizm człowieka funkcjonuje sprawnie gdy warunki środowiska przyrodniczego takie jak powietrze, woda i gleby, które są niezbędne dla życia człowieka nie ulegają dużym i szybkim zmianom, zanieczyszczeniom, skażeniom itp. Również czynniki meteorologiczne takie jak temperatura, wilgotność, ruch powietrza, ciśnienie atmosfeiyczne mają wpływ na organizm i stan zdrowia człowieka.

Jednym z warunków dobrego stanu zdrowia jest odpowiednie odżywianie się. Pokarm traktujemy jako paliwo dostarczające nam energii. Sposób odżywiania się ma istotny wpływ na stan zdrowia. Produkty spożywcze zawierają związki chemiczne podobne do tych, które tworzą organizm człowieka. Związki te, zwane składnikami pokarmowymi, cechują się złożoną budową chemiczną i muszą być poddane w przewodzie pokarmowym rozkładowi czyli trawieniu na związki prostsze które będą przyswajalne przez organizm. Prawidłowe żywienie uważa się za jeden z najważniejszych czynników warunkujących stan zdrowia człowieka. Coraz więcej chorób np.: otyłość, nadciśnienie tętnicze, miażdżyca, choroby serca itp., które trapią ludność świata ma ścisły związek z odżywianiem. Odpowiednie żywienie stanowi również ważny element w leczeniu niektórych zaburzeń zdrowia. Dieta odpowiednia do potrzeb organizmu, zarówno ważna pod względem energetycznym i zasobna we wszystkie składniki odżywcze takie jak: białko, witaminy, składniki mineralne i in., zapobiega rozwojowi chorób spowodowanych niedoborem lub nadmiarem niektórych składników pożywienia oraz pozwala zachować zdrowie.

Wszystkie pokarmy mają pochodzenie roślinne lub zwierzęce i składają się z białek, soli mineralnych, węglowodanów (cukry i skrobia), tłuszczów i witamin oraz wody. Zapotrzebowanie na produkty spożywcze jest zindywidualizowane, a nadto zróżnicowane ludzi zdrowych i chorych. Każdy powinien poznać swoje indywidualne potrzeby, gdyż nawet uniwersalne zalecenia takie jak np.: że należy jadać jabłka, ponieważ zawierają pektyny, natkę pietruszki ponieważ posiada bogate źródło wit. C, a czereśnie ze względu na wiele wit. Bs itp., nie mogą być uogólniane.

Białko jest składnikiem wszystkich organizmów także organizmu człowieka. Człowiek musi jeść produkty zawierające białko, by organizm mógł rosnąć i regenerować tkanki. Są one podstawowym materiałem budulcowym ustroju oraz niezbędnym składnikiem do wytwarzania enzymów, ciał odpornościowych. Jego źródłem są zwierzęta i rośliny, są to: mięso, drób, ryby, nabiał, produkty zbożowe, nasiona roślin strączkowych(fasola, bób, groch).Obok białka ważnymi składnikami budulcowymi są sole mineralne (wapń i fosfor), które odgrywają istotną rolę w utrzymaniu we właściwym stanie tkanki kostnej, zębów i krwi, jak również w równowadze sodowo-potasowej organizmu. Równie ważnym źródłem energii w pożywieniu są węglowodany i tłuszcze. Węglowodany to skrobia i cukry zmagazynowane przez rośliny w nasionach i bulwach. Najobfitszymi źródłami węglowodanów są: cukier, przetwory owocowe, słodycze, miód, mąka, clileb, ziemniaki. Bogatszym źródłem energii niż węglowodany są tłuszcze: masło, mięso, smalec, oleje, margaryna. Dostarczają one energii jak i również poprawiają wartości smakowe pokarmów. Ażeby wszystkie procesy wewnątrz-ustrojowe przebiegały prawidłowo, w komórkach muszą się znajdować pewne substancje spełniające rolę regulatorów. Tymi substancjami regulującymi, dostarczanymi w pożywieniu są głównie witaminy. Są to różnorodne związki chemiczne, występujące zwykle w małych ilościach w produktach pochodzenia roślinnego i zwierzęcego. Witaminy niezbędne są do wzrostu, rozwoju a nawet życia organizmu. Znajdują się najwięcej w płynnym mleku,