36368

Antoni Sygietyński

Antoni Sygietyński debiutował w podobnym czasie co Konopnicka. Dygasiński. Witkiewicz i Zapolska. Należał do pokolenia pośredniego między pozytywizmem a modernizmem Jego twórczość jest nacechowana tą przejściowością. Zajmował się również krytyką literacką i badaniami historycznoliterackimi.

Sygietyński był zwolennikiem polskiego uaniraliziuu Uważał że należy przedstawiać świat takim jaki jest. nie wyciągając z niego żadnych nauk moralnych i dydaktycznych. Pisarz nie zajmował się powieścią tendencyjną. Był zwolennikiem ograniczaiua kompetencji narratora ( unikanie sygnałów jego obecności w formach gramatycznych- pierwsza osoba zastępowana formą nieosobową).

Zdaniem pisarza forma powieści miała być podobna do zwierciadła, które odbija rzeczywistość.

Jako zwoletutik Flauberta uważał, że powieść powinna się opierać na analizie duszy ludzkiej i ścisłej obserwacji świata. Jest autorem wnikliwej i entuzjastycznej analizy ., Pani Bovary" i „Wychowania sentymentalnego". Na tym przykładzie Sygietyński udowadnia, że powieść jest pełnoprawnym dziełem sztuki o której wartości decyduje zobiektywizowanie, starannie wystudiowane odtworzeiue rzeczywistości z całą jej szarzyzną i przypadkowością.

Był autorem rozpraw o literaturze i malarstwie i brał udział w wielkiej kampanii estetycznej rozegranej przez artystów i pisarzy skupionych wokół czasopisma „Wędrowiec w latach 1884- 1887. Pozytywiści uważali .że pisarstwo „należy" do nauki i publicystyki, artyści chcieli przywrócenia jej z powrotem do sztuki. Przeforsowano hasło .. tue co, lecz jak" oznaczające równorzędność wszystkich tematów, oraz idee że wartość dzieła ( literackiego . malarskiego itd.) leży w jego wykonaniu i prawdzie artystycznej jaką zawiera a nie doborze tematu.

Krytycy „ Wędrowca" zapoczątkowali pewne wątki estetyki modernistycznej.

Pisarz odznaczał się wielkim autokrytycyzmem, o jego talencie najlepiej świadczą nie powieści, ale opowiadama ( „Drobiazgi” 1900) od „Cenimy" noweli o losach proletariusza włoskiego poprzez .. Naszą kochaną panią" wyszydzającej zarówno pozytywistycznych dobroczyńców jak i konserwatyzm chłopów.

Ciekawostka - jest ojcem założyciela zespołu „Mazowsze”;)

„ Na skalach Calvados”

Pierwsza polska powieść naniralistyczna powstała wiatach 1880- 1883.

Jest to historia zawodów życiowych i dramatu małżeńskiego, oraz przedstawienie brutalnego życia środowiska tybaków normandzkich. którymi rządzą pierwotne instynkty i zawzięta interesowność.

Powieść charakteryzuje się:

•    analityczną precyzją

•    obiektywizującym dystansem natTacyjnym

•    dobitnością i świeżością stylu

Jest to powieść z życia normandzkich tybaków. którego rytm wyznaczają przypływy i odpływ)' morza. W surowej scenerii skalistego wybrzeża rozgrywa się przepojona gwałtownymi namiętnościami historia, życia, miłości i śmierci bohaterów -młodego rybaka Gabriela, jego żony Berty i przybyłego do osady rybackiej inżyniera Armanda. Gabriel Orange, zaślepiony żądzą kupna własnego statku, sięga po wszystkie możliwe sposoby, aby cel swój osiągnąć. Po shiżbie wojennej wrócił do miasteczka rodzinnego i rozkochał w sobie Bertę, córkę Boudatta. u którego wcześniej służył i z którym łączyły go wrogie stosunki. Berta nie była taka jak inne dziewczęta z wioski, gdyż kilka lat mieszkała w mieście, umiała czytać i nosiła piękne trzewiki zamiast chodaków. Jej ojciec nigdy nie pozwoliłby na ten związek, gdyby nie tajemny plan młodzieńca. Młodzi kochankowie zostali nakryci w młynie i Boudart musiał zezwolić na ślub.

Po ceremonii i kilku tygodniach małżeństwa marzenia Berty o romantycznej miłości legły w gruzach. Orange nie dbał o siebie ani o nią. w domu bywał rzadko, a kiedy już tam zawitał, wszczynał kłótnie i terroryzował Bertę, aby ta wymusiła na ojcu pieniądze. Życie młodej dziewczyny nie było lekkie. Jednak wkrótce miało się ono zmienić. Armand de Coux przyjechał do miasteczka, aby nakreślić wstępny plan budowy tamy. Był niezwykle przystojny i szarmancki. Gdy po pewnym czasie zaczęło mu się nudzić w małej miejscowości, postanowił nawiązać romans z piękną Bertą. Było to spełnienie marzeń dziewczyny, która oddała mu się całym sercem. On jednak, szybko znudziwszy się nową zdobyczą, zaczął ją ignorować. Jednak o zdradzie żony dowiedział się popędliwy Gabriel i postanowił zemścić się na żonie i jej kochanku.