36372

Mówi: „Chłopcy tedy, jak chłopcy- zawsze im lepiej na świecie" - Orzeszkowa się z tym nie godzi: buduje postać typowo antyfeministycznie (kobiety są na tyle wartościowe, na ile spebiiają funkcję matki. żony. pracownika, gospodyni ftp)

negatywne bohaterki Orzeszkowej posiadają splot wad. które je kompromitują: uleganie zmysłom (miłości), wygodnictwo które pobudza hedonistycznie i ostatecznie nie przynosi szczęścia

Franka syci wyobraźnię obrazami literackimi z brukowców i romansów - „polska Pani Bovary"

-    nie poddaje się presji żadnej ideologii

pochłania ją dramat istnienia: miłość i moralny spokój wzajemnie się wykluczają -szaleństwo

V.    Miłość

-    cud połączenia dwojga ludzi o odmiennej kulturze/wychowaniu/zapatrywaniach życiowych, religijnych

miłość wg Orzeszkowej:    spotkaiue. przypadek który zmienia się w przeznaczenie

- Paweł: miłość i małżeństwo to obowiązek moralny/ nieodwracalna przysięga od której nic nie zwalnia; miłość dla niego to sprawa ducha

-    Franka: jej przysięgi kruszą się pod wpływem nowych nadziei i rozczarowali; moralności Pawła potrafi sprostać jedynie przez samobójstwo; nie chce wejść w rolę chłopki, chce być przede wszystkim kobietą

-    Orzeszkowa nie ufa fizycznej miłości, ludzie wsi wg mej utożsamiają pożądame z potrzebą prokreacji

miłość w Pawle budzi pierwiastek żeński, szczególnie poprzez czekanie; po odejściu Franki „zastyga w tęskonocie" dobro okazywanie przez Pawła popycha Frankę do samobójstwa, dobro jest wg niej „nie-hidzkie”, „nie z tego świata", burzy porządek egzystencjalny Franki („ Jak człowiek umrze to go w ziemi robaki zjedzą i koniec") miłość zmusza bohaterów do wyjścia poza świat zastany: Paweł zapomina o regułach patriachalnych; Franka dostrzega ograniczoność wyznawanej przez siebie filozofii życia

przed śmiercią Franka przestaje mówić- nie potrafi nazwać swych potrzeb, prosi jedynie o opiekę nad synem i wykonuje szybki, niski pokłon ( w społeczności prymit. To komunikat: „Jestem Twoim niewobukiem' oraz „Kocham Ciebie”). Wiesza się na tym samym drzewie pod którym składała przysięgę małżeńską

VI.    Miejsce „Chama”: powieść ludowa

-    włączenie w krąg „nadniemeński”

powieść pozwoliła autorce na realizacje miłosnego tematu bez narażania się na podejrzenie o niemotalność postać Pawła jest jej „moralnym zabezpieczeniem"

-    konwencja pisarska: proza, stylizacja biblijna, opis drobiazgowy-rzadziej dialog

-    narracja: bliska mowie wewnętrznej Pawła, lub czasem oddana France - rozbudowanie mowy pozornie zależnej (punkt widzenia Franki)

narrator uwolniony od funkcji komentatorskiej i moralizatorskiej

2