KWARKI I LEPTONY
CZasteczki elementarne możemy dzielić na : LEPTONY I HADRONY
Hadrony - grupa cząstek silnie oddziałujących złożonych z kwarków. Dzieła się na bariony i mezony. Kwark - cząstka elementarna, fermion, posiadający ładunek koloru (czyli podlegający oddziaływaniom silnym). Według obecnej wiedzy cząstki elementarne będące składnikami materii można podzielić na dwie grupy. Pierwszą grupę stanowią kwarki, drugą grupą są leptony. Każda z tych grup zawiera po sześć cząstek oraz ich antycząstki. Istnieje więc sześć rodzajów kwarków oraz odpowiednio sześć rodzajów ich antycząstek - antykwarków.Za symbol kwarka przyjmuje się literę q. Wszystkie kwarki posiadają swoje antycząstki, nazywane antykwarkami, oznaczane symbolem . Według dzisiejszego stanu wiedzy kwarki są niepodzielne Jak już wspomniano, kwarki nie istnieją samoistnie, lecz tylko w hadronach, czyli układach cząstek:
złożonych z 3 kwarków - bariony
złożonych z 3 anty kwarków - bariony antymaterii
złożonych z 2 kwarków - jednego kwarku i jednego antykwarku - mezony.
Ponadto kwarkom przypisuje się kolejny stopień swobody, a mianowicie kolor lub ładunek kolorowy. Kolory kwarków nie maja nic wspólnego z pojęciem koloru w sensie optycznym - stanowią rodzaje ładunków związanych z oddziaływaniami silnymi. Kolory nie są przyporządkowane do pojedynczych kwarków w sposób stały, ponieważ kwarki potrafią się wymieniać kolorami w oddziaływaniach silnych za pośrednictwem gluonów. Wszystkie kwarki opisywane są przez zestaw charakterystycznych wielkości, liczb kwantowych. Jedną z tych wielkości jest zapach; mówimy wiec, że kwarki posiadają zapach. I tak kwark s posiada wielkość kwantową, zwaną dziwność (S = - 1). Kwarki są cząstkami oddziałującymi silnie. Bardzo ważną cechą kwarków jest fakt, iż nie występują one jako cząstki swobodne, nie da się ich oderwać, odizolować. Inaczej mówimy, iż kwarki są cząstkami uwięzionymi i występują w układach złożonych, które nazwano hadronami.
LEPTONY -Leptony (z gr. leptós - lekki, drobny) - grupa 12 cząstek elementarnych (6 cząstek i 6 antycząstek). Zaliczają się do niej: elektron, mion, taon, neutrino elektronowe, neutrino mionowe, neutrino taonowe oraz odpowiadające im antycząstki: pozyton (antyelektron), antymion, antytaon i antyneutrina. Ostatnim odkrytym leptonem było neutrino taonowe w 2000 roku. Wszystkie leptony, z wyjątkiem neutrin i antyneutrin, posiadają ładunek ujemny (dla cząstek, np. elektronów) lub dodatni (dla antycząstek, np. pozytonów). Natomiast neutrina i antyneutrina posiadają ładunek zerowy. Leptony posiadają dwie specyficzne liczby kwantowe: liczbę leptonową ♦ 1 dla leptonów i -1 dla antyieptonów - liczba ta jest zawsze zachowana liczbę zapachową - elektrony i neutrina elektronowe mają „zapach" elektronowy dodatni, natomiast pozytony i antyneutrina elektronowe - ujemny, itd. .Liczba zapachowa nie jest zachowana w oscylacjach neutrin. Leptony podlegają oddziaływaniom słabym.
PODSUMOWUJĄC
Zarówno kwarki jak i leptony sąfermionami o spinie s = 1/2 Różnica ładunków elektrycznych w każdej parze leptonóworaz kwarków wynosi -1 lecz kwarki majątu jakby-przesunięty punkt zerowy’ o 2/3. Welkość kwarków w protonie można przyrównać do wielkości ziarnka maku w kuli o średnicy 1m Otaczający nas świat jest zbudowany z pierwszej generacji kwarków i leptonów