Możemy założyć, iż trzy kraje A, B, C różnią się między sobą kosztami produkcji pewnego towaru X. Kraj A ma koszty najwyższe, kraj C zaś koszty najniższe. W warunkach braku preferencji celnych, strefy wolnego handlu czy też unii celnej oczywisty jest fakt, iż kraj A importować będzie towar X z kraju C. W przypadku jednak powstania preferencji celnych między krajami A i B, zmienią się także kierunki handlu. Kraj A przestanie importować z poprzednio najtańszego kraju C, zacznie zaś importować z kraju B, który to po zniesieniu ceł stał się relatywnie tańszy od kraju C.
W tzw. ujęciu cenowym współczynnik terms oftrade jest rozumiany jako relacja zmian cen towarów eksportowanych do zmian cen towarów importowanych przez poszczególne kraie. Zmiany tego wskaźnika przedstawiają kształtowanie się korzyści krajów prowadzących wymianę.
Poprawa TOT następuje gdy ceny dóbr eksportowanych w okresie danego roku rosną szybciej niż ceny dóbr importowanych. Oznacza to, że dane państwo zapłaci mniej za produkty importowane, innymi słowy musi mniej 'wyeksportować' aby zrównoważyć bilans handlowy. Jeżeli sytuacja jest odwrotna -relacja jest odwrotna - za eksport można kupić mniej. Na kształtowanie się wskaźnika terms oftrade decydujący wpływ mają ceny na rynkach światowych.
P„lti)P„|to)
P™(t.) Pistol
T0T=
Gdzie:
• T0T - współczynnik terms of trade
• pex(ti) - przeciętne ceny w eksporcie w okresie badanym
• pex(to)- przeciętne ceny w eksporcie w okresie wyjściowym
• Pim(ti)- przeciętne ceny w imporcie w okresie badanym
• Pim(to)-przeciętne ceny w imporcie w okresie wyjściowym
Współczynnik ten kształtuje się niejednakowo dla różnych grup krajów. Jest to wynikiem różnic w strukturze ich wymiany międzynarodowej.
Terms of trade nie może być używany jako np. wskaźnik dobrobytu danego państwa. Wskaźniki TOT mówią nam jedynie o relatywnych zmianach w eksporcie i imporcie w danych krajach. W rzeczywistości, w której istnieje wiele państw, tysiące produktów oraz wiele innych czynników - obliczenie TOT może stać się bardzo skomplikowane, dlatego też wskaźnik ten może być obarczony znacznym błędem.
TERMS OF TRADE KRAJÓW GOSPODARCZO SŁABO ROZWINIĘTYCH:
a Przy założeniu wzrostu popytu na rynkach światowych wykazuje tendencję do spadku. Wynika to z tego, że: