Metabolizm energetyczny całokształt reakcji chemicznych zachodzących w komórkach żywych organizmów wraz z towarzyszącymi im przemianami energetycznymi / efektem wszystkich przemian jest ciepło / metazoa uzyskują energię głównie pizez utlenianie substancji pokarmowych dlatego miarą metabolizmu eneiget. jest często zużycie tlenu (respiracja)
Cykl Krebsa 1 mol glukozy+ómoli 02->6 moli C02+6 moli H2+36 moli ATP Wymagania tlenowe organizmów bezwzeletne beztlenowce (anaeroby) metabolizm opiera się na glikolizie, nie tolerują tlenu w środowisku (pasożyty, bakterie beztlenowe) bezwzględne tlenowce (aeroby) niezdolne do życia w warunkach beztlenowych względne beztlenowce tolerują przerwy w dopływie tlenu Glikoliza lmol glukozy —> 2mole kwasu mlekowego*2mole ATP
Poziomy metabolizmu metabolizm standardowy (podstawowy. SMR1 poziom minimalny, spoczynkowy, brak spontanicznej aktywności lokomotorycznej, brak trawienia pokarmu, brak stresu metabolizm spoczynkowy (rutynowy. RMR) poziom metabolizmu przy minimalnej, spontanicznej aktywności, związanej z behawiorem (normalnej, nie wymuszonej) metabolizm aktywny (AMR) poziom przemian energetycznych zwierzęcia wykazującego maksymalną aktywność lokomotryczną Sposoby określania tempa metabolizmu Metoda bezpośrednia * pomiar ilości wydzielonego przez organizm ciepła (całkowity metabolizm organizmu = tlenowy +beztlenowy) *cieplo-efekt wszystkich przemian metabolicznych mających miejsce w organizmie zarówno egzotermicznych jak i endotenn. 1 Watt=l *J*sA(-l) Metody pośrednie ‘pomiar tempa respiracji - metabolizm tlenowy ‘obliczenie różnicy między wartością energetyczną pokarmu a wydalin (zakłada, że organizm nie podlega zmianom) ‘rejestracja akcji serca ‘określanie aktywności pleopodów Pomiar tempa konsumpcji tlenu ‘resoirometr przepływowy - komora respiracyjna ze szczelnie dokręcanym wieczkiem, na wejściu i wyjściu z komory są miejsca przeznaczone do włożenia elektrod tlenowych; elektrody podłączone są do miernika natężenia prądu (pikoamperometni), dyski przenośne-data loggeiy-automatyczny zapis pomiaru; wysycona tlenem woda- pompowano przy użyciu pompy perystatycznej ‘pimktowy pomiar ubytku tlenu w wodzie w szczelnie zamkniętej komorze respiracyjnej; wykalibrowana elektroda tlenowa podłączona do miernika wady - nie uwzględnia wszystkich przemian energetycznych tylko metabolizm tlenowy; nie monitoruje aktywności lokomotrycznej organizmów zalety- metoda technicznie prosta ; nie wymaga budowy' skomplikowanych urządzeń
Czynniki wpływające na tempo metabolizm. Aktywność zakres aktywności - różnica między metabolizmem standardowym a aktywnym, zależy od sprawności aparatu lokomotrycznego Trawienie pokarmu szybki wzrost i stopniowy spadek tempa metabolizmu po konsumpcji pokarmu ; odzwierciedla zapotrzebowanie energetyczne na procesy biochemiczne i fizyczne związane z zachodzącym w organizmie trawieniem pokarmu Temperatura reguła vańt Hoffa: wzrost temperatury o 10’C = 2-3 krotny wzrost szybkości zużycia tlenu ; prawo Krogha - tempo zużycia tlenu w niskich temperaturach rośnie szybciej niż w wyższych / podnosząc temperaturę o: 5-10\C- 3,5 krotny wzrost tempa zużycia tlenu ; o 10-15'C - 2,9 krotny ; o 15-20’C- 2,5 krotny Zasolenie niskie zasolenie- szybszy metabolizm Natlenienie im więcej tlenu tym szybszy metabolizm Inne czynniki wiek/stadimn rozwojowe, pleć, cykle okołodobowe, zanieczyszczenia