29097

•    naśladownictwo zachodniego społeczeństwa

•    wzrost znaczenia kultury popularnej

•    maleje rola rodziny i kościoła w procesie wychowywania

•    wzrost indywidualizmu i roli jednostki, która swoją zwiększoną swobodę wyboru może w bardzo różny sposób wykorzystywać, ale którą można też rozmaicie manipulować

Wybrane wymiary zróżnicowania systemów wartości współczesnych Polaków:

Q polityczny [] ekonomiczny Q kulturowy

Wartości wymiaru politycznego

□    do roku 1988 demokracja uznawana była za synonim dobrobytu

□    po 1989 utrzymuje się niejednoznaczność rozumienia demokracji

□    lepiej wykształcone i zamożniejsze grupy społeczne wiążą demokrację ze wzrostem indywidualnych swobód i możliwości działania, kładąc nacisk na wolność jednostki i ujmując ten system jako demokrację równych możliwości

[] liczne grupy znajdujące się w gorszej sytuacji za podstawowy obowiązek demokratycznej władzy uznają zaspokojenie podstawowych potrzeb, a zwłaszcza bezpieczeństwa socjalnego, traktując ten system jako demokrację równych warunków życiowych

[] pojawiają się przejawy podatności na autorytaryzm (niektórzy zgadzają się z twierdzeniem, że „niekiedy rządy niedemokratyczne mogą być bardziej pożądane niż rządy demokratyczne)

□    znikomy udział Polaków w działalności społeczeństwa obywatelskiego

□    nadaktywność Polaków w obszarze codziennej zaradności przy równoczesnej pasywności w obszarze spraw i działań publicznych

Wąrtości ekonomiczno - socjalne

•    system rynkowy jest uznawany za jedyny skuteczny model gospodarowania

•    przywiązywanie coraz większej wagi do konsumpcji, ostentacyjna konsumpcja

•    istnieją jedna pewne kategorie społeczne, które dążą do utrzymywania bądź przyznania specjalnych przywilejów i praw,

•    przejawy nieuzasadnionej roszczeniowości, wyuczonej bezradności, lęku przez zmianą i niechęci przed innością

Wartości H>»8ęęzno - kulturowe

□    wzrost akceptacji dla heteroseksualnych związków partnerskich

[] znikome przejawy akceptacji dla homoseksualnych związków małżeńskich

□    wzrasta liczba osób walczących o prawa kobiet, o swobody dla mniejszości

[] w wymiarze kulturowym nie można mówić o przechodzeniu całego społeczeństwa od wartości tradycyjnych.

Zmiany następują raczej w nielicznych chociaż niekiedy dość widocznych społecznie środowiskach, wśród części inteligencji, grup mniejszościowych i grup realizujących tzw. wartości alternatywne