3795

II    Sterowanie wewnętrzne, struktury poznawcze:

Żaden człowiek nie jest układem całkowicie autonomicznym. Emocje, czyny, procesy intelektualne są sterowane przez różne czynniki, informacje. Pochodzą one z dwóch źródeł. Pierwsze to aktualnie działające na człowieka rodzina, szkoła, zakład pracy, środki masowego przekazu. Drugie źródło to doświadczenie, wiedza którą człowiek zdobył w przeszłości.

Podstawą regulacji wewnętrznej są struktury poznawcze. Jest to system informacji o świecie zewnętrznym i o sobie samym. Struktury te stanowią względnie trwałe cechy człowieka. Informacje zakodowane w strukturach poznawczych ułatwiają ocenę wartości rzeczy i zdarzeń. Struktury poznawcze zawierają informacje o programach działania, o systemie reguł osiągania wartości, celów. Metainformacje - jak zdobywać wiedzę o świecie, o sobie, jak uczyć się języka.

Struktury poznawcze charakteryzują się - złotonością (zakres informacji, które zawierają struktury)

otwartością - zamknięte lub otwarte

konkretnością - wysoki stopień konkretności - pojmowanie świata jako ciąg spostrzeganych przedmiotów

-    aktywnością-biemością - wiedza z reguły jest bierna, uczeń nie umie jej wykorzystać we właściwym miejscu i czasie.

III    Sterowanie zewnętrzne:

Wyleczenie sterowania zewnętrznego czyli całkowita izolacja od informacji znajdujących się w otoczeniu lub zbyt niski poziom stymulacji mogą zaburzać również sterowanie wewnętrzne, czyli funkcjonowanie informacji zawartych w strukturach poznawczych. Duża izolacja może spowodować utratę poczucia tożsamości i trudności z oceną wartości zjawisk.

Stymulacja zewnętrzna jest niezbędnym warunkiem sprawnego działania.

Problemem współczesnym nie jest brak informacji lecz ich nadmiar. Powstaje zjawisko przeciążania informacyjnego. W takim wypadku znaczenia nabiera zjawisko selekcji, czyli asymilacji tych danych, które są użyteczne z punktu widzenia realizowanych celów i odrzucenia informacji zbędnych.

Czasem występuje deficyt informacji.

Nie można powiedzieć czy sterowanie zewnętrzne jest ważniejsze od wewnętrznego.

Style podejmowania decyzji:

ryzykowny - człowiek wybiera śmiałe poczynanie bo jest ryzykantem

-    asekurancki - człowiek preferuje działania ostrożnie, gdyż jest asekurantem.

Styl podejmowania decyzji zależy od osobowości.

IV    Procesy orientacyjne.

Procesy orientacyjne takie jak percepcja tworzenia wyobrażeń, myślenie, rozwiązywanie problemów umożliwiają zdobycie nowych informacji o stanie rzeczy, o zjawiskach technicznych, społecznych, o stosunkach międzyludzkich i o osobowości.

Duże znaczenie ma proces przewidywania tego co się zdarzy. Trzeba sformułować system oczekiwań, ocenić wartość wyników. Człowiek formułuje określony program działania, za pomocą którego realizuje cele.

Działanie ludzkie jest determinowane przez przeszłość i przez przyszłość dzięki przewidywaniu.

Człowiek określa prawdopodobieństwo otrzymania wyników korzystnych i nie korzystnych. Jest to zachowanie racjonalne.

Podstawą oczekiwań jest łatwość aktualizacji wiedzy człowieka.

Pod wpływem nowych informacji człowiek modyfikuje oczekiwania. Między przekonaniami człowieka a aktualnymi informacjami jest niezgodność co wywołuje stan napięcia - dysonans poznawczy- motywuje on człowieka do działania.