Surówka (półprodukt: stop żelaza z węglem, o zawartości ponad 2% węgla ♦ inne składniki: krzem, mangan, fosfor i siatka)
surówka biała (zawiera węgiel w postaci związanej: cementytu (w-ęglik zelaza Fe>C) • do
dalszej przeróbki na stal
surówka szara (zawiera węgiel w postaci wolnej: grafini (C)) - do dalszej przeróbki na żeliwo [] surówka pstra-połowiczna
Żeliwo (stop żelaza z węglem o dużej zawartości węgla: ponad 2% do 3% węgla) • uzyskiwane jest poprzez przetopienie surówki szarej z dodatkiem złomu żeliwnego Charakterystyczne cechy żeliwa:
dobre właściwości odlewnicze wytrzymałość na ściskanie [] odpomośC na ścieranie
□ zła obrabiabiośc (żeliwo białe), dobra obrabialnośc (żeliwo szare)
zdolnośC do tłumienia drgań [] zła spawalnośc
Rodicąe żeliwa:
— żeliwo bi.de (węgiel w postaci węglika żelaza (Fet.C) - cementytu) - kruche, twarde, meobrablalne - jest zwykle półproduktem do produkcji żeliwa ciągliwego (po długotrwałym wyżarzaniu).
— żeliwo szare (węgiel w postaci węgla czystego - grafitu) - do produkcji odlewów, ma dużą wytrzymałość na ściskanie i małą odpomośC na uderzenia.
— żeliwo szare sferoidalne powstaje przez dodanie do ciekłego żeliwa magnezu i/lub cera co powoduje wydzielenie się grafini w postaci kulkowej. Żeliwo szare sferoidabie jest ciągliwe. ma dobrą lejnośC i obrabialnośc
— żeliwo ciągliwe (otrzymywane po długotrwałym wyżarzaniu odlewów z żeliwa białego) - jest stosowane do wyrobu części armamry wodociągowej, kanalizacyjnej i gazowej, niektórych części maszyn rolniczych.
— żeliwo modyfikowane (przykładowe modyfikatory: stop krzemu z wapniem, żelazokrzem, stop żelazokrzemu z aluminium, magnez, stopy magnezu z miedzią i niklem) ma zwiększoną odpomośC na ścieranie i korozję
— żeliwo stopowe • żeliwo z dodatkiem np. chroma niklu, aluminium, molibdenu, manganu, miedzi lub tytan celem zwiększenia odporności na np. ścieranie, korozję, wysoka temperaturę lub działanie różnego rodzaju chemikaliów.
.......żeliwo chromowe
------żeliwo wysokomanganowe
-----żeliwo niklowe
staliwo: stop żelaza z węglem o małej zawartości węgla • do 2%. odlewany do form odlewniczych, nie obrabiany plastycznie stal: stop żelaza z węglem o małej zawartości węgla - do 2%. plastycznie obrobiony: stal dostarczana jest w postaci wyrobów hunnczych (np. blachy, pręty,