38129

półfabrykatów i iisliig wytwarzanych we własnym zakresie w przedsiębiorstwie, ponieważ są to koszty złożone.

Wszystkie zgrupowane w układzie rodzajowym koszty odnoszą się jedynie do podstawowej działalności operacyjnej. Układ ten nie obejmuje kosztów prostych pozostałej działalności operacyjnej, działalności inwestycyjnej, finansowej, a także kosztów dotyczących funduszy specjalnych. Stosowany w ewidencji i sprawozdawczości układ rodzajowy kosztów obejmuje:

•    Amortyzacje - są to koszty z tytułu planowanych odpisów zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

•    Zużycie materiałów i energii - są to koszty, które obejmują zużycie surowców, materiałów podstawkowych i pomocniczych, półfabrykatów, opakowań, paliw^ra, energii elektrycznej, cieplnej, wody.

•    U sługi obce - są to prace i usługi wykonane przez imię jednostki, usługi transportowe, usługi remontowe, naprawy i konserwacje środków trwałych.

•    Podatki i opłaty - zalicza się do nich między innymi podatki kosztowa od nieruchomości, środków transportu itp.

•    Podatek VAT naliczony, nie podlegający zwrotowi, opłaty skarbowa, notarialne

•    Wynagrodzenia - czyli wynagrodzenia brutto za prace wykonane na rzecz danego podmiotu bez w^rzględu na charakter stosunku pracy.

•    Świadczenia na rzecz pracowników zalicza się tu ubezpieczenia społeczne, fundusz pracy, szkolenie pracowników.

•    Pozostałe koszty - do tej grupy możemy zaliczyć np ekwiwalent pieniężny na rzecz osób fizycznych nie zaliczany do wynagrodzeń lub świadczeń na rzecz pracowiuków.

W zależności od potrzeb przedsiębiorstwa układ rodzajowy kosztów może być miuej lub bardziej rozbudowany. Z obserwacji kształtowania się kosztów w układzie rodzajowym można ustalić wielkość i strukturę nakładów pracy żywej i uprzedmiotowionej, poniesionych na wytworzenie konkretnej produkcji.

Układ rodzajowy kosztów pozwala bowiem wyodrębnić koszty materialne i koszty niematerialne.

Na podstawie zmian w strukturze kosztów^r rodzajowych można określić kierunki rozwoju przedsiębiorstwa oraz uzyskać ogólną orientację dotyczącą poziomu jego technicznego wyposażenia, zakresu powiązań kooperacyjnych, poziomu pracochłonności i materiałochłonności produkcji. Analiza kosztów w układzie rodzajowym ma charakter wstępnej analizy kształtowania się kosztów przedsiębiorstwa w rozpatrywanym okresie.