38426

Gleby na terenie Polski zdominowane są przez gleby brunatne, bielicowe i rdzawe, które występują na prawie całej powierzchni kraju.

Wśród hydrogenicznych (mokradłowych) ekosystemów, zwanych bagiennymi, przeważają gleby torfowe (organiczne).

Wszystkie pozostałe typy gleb powstały głównie ze skal osadowych polodowcowych, trzeciorzędowych i kredowych.

Gleby leśne i łąkowe zachowały u dićym stopniu naturalne cechy genety czne. Gleby gruntów ornych oraz terenów miejskich i przemysłowych zostały w bardzo dużymi stopniu zmienione wskutek dostosowania ich właściwości do potrzeb roślin uprawnych lub zostały zdeformowane działalnością techniczną.

Do czynników glebotwórczych należą:

1 Litosfera - powierzchniowe utwory geologiczne, głownie skala macierzysta - jej skład jest również składem gleby.

2.    Biosfera - rośliny i zwierzęta glebowe (rozkład martwej materii organicznej, mieszanie treści glebowych, napowietrzanie gleby, utrzymywanie odpowiedniej struktury gleby).

3.    Hydrosfera - woda glebowa, opady, cieki

4.    Klimat - ma duży wpływ na przebieg wietrzenia skal i pokrywę roślinną, wilgotność

5.    Rzeźba terenu - (tereny pagórkowate są bardziej podatne na erozje, niecki na nawodnienie)

6.    Działalność człowieka - (budownictwo, rozwój przemysłu, melioracje, uprawy, nawożenie).

7.    Czas - wpływ czynników glebotwórczych w czasie.

Proces glebotwórczy jest powolny i przebiega z szybkością 1 cm wytworzonej gleby na 100-400 lat. Z tego względu glebę uważa się za zasób w praktyce nieodnawialny i powinna ona podlegać szczególnej ochronie.

Poza funkcją produkcyjną gleba tworzy ogromnych rozmiarów naturalny zbiornik retencyjny' zasobów wodnych. Wody opadowe gromadzone w glebie są niezbędne dla życia roślin. Dzięki żyjącym w glebie drobnoustrojom spełnia ona również ważną funkcję sanitarną i uczestniczy u niezbędnym dla ciągłości życia na Ziemi procesie rozkładu (mineralizacji) martwych resztek organicznych, wpływając w ten sposób na obieg pierwiastków w środowisku. Dzięki właściwościom sorpcyjnym gleba spełnia funkcję naturalnego filtra: pochłania m in. związki toksyczne.

Sorocia - proces pochłaniania cząstek, jonów z fazy płynnej i gazowej gleby, wchłaniania powierzchni owego (adsorpcja) i objętościowego (absorpcja) zachodzących równocześnie w danym układzie.