39826

Stanowisko Kantowskie różni się od wcześniejszych koncpecjimetaficzynych: stawiał pod znakiem zapytania kwestię teoretycznego statusu wiedzy metafizycznej jako takiej - metafizyka z punktu widzenia celów poznawczych jest takim rodzajem refleksji, które wybiega od doświadczenia;

Poddaje refleksji przedmioty samego rozumu: rozstrzyga kwestię ducha; rzeczywistości przyrodniczej /wolność człowieka w świecie/; własności istoty boskiej.

Postępowanie metafizyki jest pierwotnie dogmatyczne: przystępuje do badania przedmiotu bez sprawdzenia władzy poznawczej na której się opiera - nie zadaje pytania jak intelekt ludzki może sam do treści dotrzeć;

Zakres sądów, wartość poznawcza sądów metafizycznych nie jest pokazania;

Przeciwstawia się temu sceptycyzm w metafizykę: ani jedno, ani drugie podejście do niczego efektywnego w filozofii nie prowadzi - proponuje zatem krytyczne zbadanie władz poznawczych i wstrzymanie się od wszystkich ostatecznych twierdzeń metafizycznych ► metafizyka musi być poprzedzona krytyką rozumu.

Filozofia krytyczna Kanta powstrzymuje się od dogmatyzmu i chce uniknąć sceptycyzmu: stawia pytanie ogólne - jakie muszą być spełniane warunki poznawcze, aby tworzyć metafizykę jako naukę?

-♦ krytycyzm ów kieruje badania na podmiot filozofujący /Przełom Kopernikański Kanta/ -* zaakcentowanie czynnej funkcji podmiotu poznającego w procesie powstawania wiedzy /poznajemy rzeczywistość w takim kształcie w jakim przedstawiają nam go nasze funkcje umysłowe/.

Podmiot ludzki jako niezależny od bezpośrednich uwarunkowań przyrodniczych ośrodek racjonalności - wyznacza podstawy norm moralnych, kryteriów ocen i badań naukowych.

-* podmiot transcendentalny.

Rozróżnia terminy:

-♦ transcendentalny: dotyczący czystych warunków możliwości poznania, nie zaś samej treści i pochodzenia /porusza się filozoficzny sposób myślenia całej krytyki rozumu/;

-♦ transcendentny: poza zasięgiem doświadczenia /np. tradycyjna wiedza metafizyczna/;

Doświadczenie w krytyce czystego rozumu: nie jako przedmiotowe źródło poznania, ale jako podmiotowy akt poznania /sposób poznania przynależnego człowiekowi - istocie rozumnej/;