przeciwnik kary śmierci
Monteskiusz: wolność niejedno ma imię. każda wspólnota ma własną wolność, wolność jest prawem, prawo swobodnego działania w ramach ustaw, podstawa prawa to spontaniczna aktywność
społeczeństwo wolne to społeczeństwo w ruchu, nie ma jednej szlachetnej moralności (pozbawiałaby ona jednostki moralności) wolność ma uwględniać konkretne warunki, przeciwnik uniwersalizacji wolności, nie ma czegoś takiego jak człowiek w ogóle, są konkretni ludzie
domagał się poszanowania wolności społeczeństw
LOCKE
prawo dążenia do szczęścia
człowiek posiada 2 przyrodzone tendencje: Ipragnienie szczęście (hedonizm. szczytowa przyjemność) i 2. unikanie cierpienia
brak przyjemności prowadzi do niepokoju a on jest przyczyną do zmiany aktualnego stanu
dobro to zdolność wywoływania przyjemności, a zło - cierpienia
szczęścia:
urojone:
prawdziwe: umiar /godne człowieka - możliwe do uzyskania poprzez rozwijanie myśłi religijnych/.
Naturalna konieczność zatrzymania samego siebie wymaga własności /własność to droga do osiągnięcia szczęścia/.
-► własność /szerokie znaczenie/ indywidualna jednostki - życie, wolność, dobytek.
-♦ własność /wąskie/ - mienie, majątek, dobytek materialny.
Bóg nadał ludziom własność /jest święta i nienaruszalna/.
Różnica między własnością wspólną a prywatną wynika z kategorii pracy /prywatna własność na ziemi usprawiedliwia pracę indywiduum/.
Człowiek ma prawo przywłaszczyć sobie tylko taką część ziemi aby dla innych żyjących w sąsiedztwie pozostała wystarczająca ilość gruntu.
\Manością prywatną może być tylko ta ziemia, którą człowiek sam da radę uprawić, ulepszyć, a następnie wykorzystać jej plony dla siebie i swoich najbliższych.