40122

sensie instytucjonalnym (strukturalnym i personalnym), ale nie funkcjonalnym, gdyż w rzeczywistości ich uprawnienia są ze sobą powiązane. Wynikiem konkurencji o władzę jest jej dzielenie. „Dzielenie" się władzą w Unii Europejskiej użyte tu jest w sensie „wspólnego korzystania", a więc łącznego wykonywania pewnych funkcji. Uprawnienia jednej władzy nie powinny być bezpośrednio ani całkowicie wykonywane przez żadną z pozostałych władz i żadna z władz nie powinna uzyskać zdecydowanej przewagi nad innymi.

W aspekcie wertykalnym system Unii Europejskiej opiera się na podziale władzy między władzą centralną (instytucje UE) a władzami poszczególnych państw, będących komponentami związku (unii), którą tworzą. Podział władzy dokonywany jest też wtórnie, pomiędzy poszczególnymi sferami integracji (filarami), najczęściej w wyniku tzw. uwspólnotowienia.

W rzeczywistości integracyjnej występuje znaczna gradacja władzy instytucji w szerokich przedziałach: od pewnego minimum niezbędnego wpływu na postępowanie państw, co stanowi przecież naturalne powołanie organizacji - aż do jakiegoś maksimum dopuszczalnego przez jej członków. Maksimum to dalece wykracza poza literalne zapisy traktatów konstytuujących Unię Europejską i Wspólnoty Europejskie. W efekcie końcowym Unia Europejska jest systemem, w którym uczestnictwo państwa członkowskiego we władzy wspólnoty przekazanej jej wcześniej przez to państwo przeplata się z władzą wspólnoty nad tworzącym ją państwem członkowskim. Tym samym wertykalna dystrybucja władzy przeplata się tu z jej horyzontalną redystrybucją.

Unia jest strukturą, w której stopień władzy (zakres sprawowania władzy czy też zakres „nasycenia" kompetencyjnego) jest nieporównywalny z innymi współczesnymi organizacjami międzynarodowymi. Podstawą do rozważań na ten temat jest pojęcie „acquiscommunautaire". Tak nazywany jest dorobek prawny Wspólnot Europejskich i Unii Europejskiej. W ujęciu prawnym -zawężającym - na „acquiscommunautaire " składają się: porządek prawny, zasady prawne, orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości oraz Sądu Pierwszej Instancji. Natomiast w ujęciu politologicznym - rozszerzającym - w skład „acquiscommunautaire " oprócz reguł, procedur i regulacji formalnych wchodzą praktyki, cele polityczne, idee i wartości (ta część ocęu/snazywana jest też „acauisDolitiaue"). Porządek prawny obejmuje przede wszystkim normy prawa pierwotnego i wtórnego. Bardzo istotną cechą prawa pierwotnego jest jego paralelizacja, która sprawia, że jest to zbiór norm o podwójnej naturze: na zewnątrz prawno międzynarodowej, do wewnątrz konstytucyjnej. Źródłem tego prawa są przede wszystkim traktaty ustanawiające Wspólnoty Europejskie (Traktat Paryski i dwa Traktaty Rzymskie) oraz Unię Europejską. Status prawa pierwotnego mają też załączniki do wymienionych traktatów oraz protokoły dołączone do traktatów założycielskich. Do prawa pierwotnego zalicza się także m.in. traktaty budżetowe z 22 kwietnia