38652

Zręby wiedzy o żywieniu sięgają do początków medycyny i dietetyki. Dzięki papirusom Ebersa, wiadomo, że w XV w p.ne. Egipcjanie wyróżniali niektóre pokarmy jako szczególnie wartościowe i lecznicze, dostrzegając związek między objadaniem się a niestrawnością i występowaniem chorób.

W starożytnej Grecji o żywności traktowali:

Asklepiades.

Arystoteles.

Empedokles.

- Pitagoras,

Hipokrates „ojciec medycyny'' (460-359 r.p.n.e.) Zdrowa dieta daje skuh tylko w powiązaniu z normalnym trybem życia, a ludzie otyli mają skłonność do umierania wcześniej niż ludzie smukli”.

Wiedzę o żywności i żywieniu utrwalano w wielu księgach:

■    Kanon medycyny Avicenny (XI w.),

■    „Reginem Sanitatis" (XII w.) wierszowane dzieło Szkoły Lekarskiej z Salemo.

■    Diet ary of Healdi A. Boorda (XV w.),

■    Pierwsza książka kucharska -De honesta voluptate. bibliotekarz watykański Baptisto Platina (XV w.).

PARACELSUS (1492-1541) wybimy uczony z zakresu medycyny, uważany za prekursora toksykologii, twierdził: Wszystko jest trucizną i nią nie jest; tylko dawka decyduje, czy coś jest trujące.

XVIII    wiek

□    Pokarm po spożyciu ulega spaleniu.

□    Podczas oddychatua zostaje dostarczona odpowiednia ilość tlenu i wydalony dwutlenek węgla.

□    Wytwarza się ciepło.

□    Skonstruowanie kalorymetru.

Teoria spalania

A.L Lavoisier w 1777 r. ogłasza prace z zakresu spalania składników pokarmowych w żywym organizmie. Ustalono, że pokarm po spożyciu ulega spalaniu, a podczas oddychania zostaje dostarczona odpowiednia ilość tlenu i wydalony powstający w czasie spalania dwutlenek węgla. Jednocześnie w wyniku tego procesu wytwarza się ciepło, którego ilość Lavoisier z Laplace m zmierzyli w specjalnie skonstruowanym kalorymetrze. Do początku XX wieku był to jedyny miernik wartości odżywczej pożywienia a w zasadzie wartości energetycznej.

XIX    wiek

□    Odkrycie białka, (materiał budulcowego organizmów żywych).

□    Poznanie natury i roli biologicznej aminokwasów, składników mineralnych i witamin.

□    Poznanie budow7. kaloryczności i działania thiszczów w organizmie.

□    Wyjaśnienie znaczenia biologicznego poszczególnych węglowodanów,

□    Opracowano zalecane normy żywieniowe,

□    zwalczono lub ograniczono schorzenia: pelagra. krzywica, beri-beri, gnilec. kseroftalmia oraz u niemowląt i dzieci zaburzenia we wzroście.

W ostatnich latadi rozwijają się badania w zakresie ■ interakcji składników odżywczych.