41151

•    W jego rodzinie, w jego rodzinnych stronach świętokrzyskich legenda powstania była b. żywa. Ojciec pisarza - odpokutował w kieleckim więzieniu pomoc powstańcom.

Na podstawie wydarzeń z 1863 Żeromski osnuł akcję aż 3 utworów:

•    Rozdziobią nas kruki i wrony

•    Echa leśne

•    Wierna rzeka

Powst. Styczniowe - ważny element biografii głównych bohaterów w Syzyfowych pracach,

Urodzie życia.

Kilkakrotnie też podejmował ten temat w tekstach publ.

Na „Wiernej Rzece” ta legenda zaciążyła w szczególny sposób, dostarczyła bowiem nie tylko

realiów historycznych i topograficznych, ale i całej niemal gotowej fabuły.

U genezy „klechdy domowej” leży autentyczne wydarzenie, które miało miejsce w 1863

roku, o któiym młody Żeromski zasłyszał w domu swej ciotki Janowej.

„Wątki rzeczywistości” w Wiernej rzece :

•    Dwór w Niezdołach - wzorowany jest na dworze w Rudzie Zajączkowskiej nad rzeką Łośną (blisko pola bitwy pod Małogoszczem)

•    Powieściowym państwu Rudeckim odpowiadają Jan i Józefata z Żeromskich Sascy, wujostwo pisarza; a synom Rudeckich: Julianowi, Ksaweremu, Gustawowi -Zygmunt, Ksawery u Gustaw Sascy - rzeczywiście uczestnicy powstania (kuzyni)

•    Salomei Brynickiej odpowiada autentyczna postać Anieli Lubowieckiej, krewnej Saskich.

•    Szczepan - postać autentyczna

•    Wątek rzeczywisty znany dzięki Stanisławowi Piołunowi-Noyszewskiemu, wg którego finał owej miłości był inny niż w powieści Żeromskiego. Połubiński wyjechał leczyć się - Aniela umarła niespodziewanie przed jego powrotem i zaplanowanym ślubem.

Zespolenie warstwy legendarnej powieści z warstwą historiozoficzną odbywa się w taki

sposób, że zasadniczy zrąb fabuły oparty jest na zaczerpniętej z rodzinnego przekazu

liistorii Anieli Lubowieckiej i Jana Polubi ńsk i ego. Historia miłosna została uzupełniona i

wzbogacona szeregiem zdarzeń i postaci epizodycznych.

Żeromski wprowadza elementy oceny powstania:

• w powieści kochanków rozdzielają bariery stanowe, wprowadzenie chłopów z ich niechętnym stosunkiem do powstania - wnosiły do powieści ważne problemy społ.

III. KOMPOZYCJA 1 PROBLEMATYKA WIERNEJ RZEKI

Wydarzenia autentyczne w „WR” ograniczają się prawie wyłącznie do bitwy pod Małogoszczem

PROBLEMATYKA POWIEŚCI

2