412

Na europejskich i światowych rynkach kapitałowych spotykamy wiele różnego rodzaju instrumentów będących przedmiotem obrotu, tak giełdowego, jak i poza giełdowego.

W Polsce i innych krajach, w których giełdy funkcjonują od stosunkowo krótkiego czasu, nie wszystkie z nich są, wprowadzone już do obrotu. Konieczność podążania za tendencjami występującymi na rozwiniętych rynkach kapitałowych oraz wyjście naprzeciw potrzebom inwestorów powoduje wprowadzanie do obrotu nowych instrumentów. Należą do nich przede wszystkim kontrakty terminowe, opcje oraz warianty. Te ostatnie są kolejnymi po kontraktach terminowych instrumentami pochodnymi notowanymi na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie.

Giełda - to miejsce gdzie kupuje się i sprzedaje określone towary po cenach odpowiadających sytuacji rynkowej. Istnieją różne rodzaje giełd - towarowe, zbożowe, kwiatowe. Giełda papierów wartościowych jest specjalnym typem giełdy. Jako instytucja finansowa podlega szczególnym regulacjom. Jej działanie jest bardzo starannie określone i podlega ścisłej kontroli. Lecz podobnie jak każda inna giełda, umożliwia spotkanie jak największej liczby sprzedających z kupującymi by doprowadzić do ustalenia rynkowej cen towaru - w tym w upadku papierów wartościowych. Giełda, jest instytucją rynku wtórnego. O rynku wtórnym mówimy wtedy, gdy papiery wartościowe po ich sprzedaniu przez imitenta pierwszemu właścicielowi są po raz kolejny odsprzedawane.

Giełda i rynek kapitałowy są dla gospodarki tym, czym dla organizmu jest serce. Podstawowym zadaniem giełdy jest umożliwianie przypływów kapitałów od tych, którzy szukają jak najlepszej lokaty do tych którzy potrafią z tych kapitałów zrobić jak najlepszy użytek. Na rynku giełdowym codziennie dokonywana jest ocena notowanym na nich spółek i całej gospodarki. Notowanie na giełdzie zapewnia spółce bezpłatną reklamę i wiarygodność, a inwestorom pewność, że wszystkie ważne informacje ze spółki podane zostaną do publicznej wiadomości.

Inwestorem jest każdy kto nabył papiery wartościowe. Rozróżnia się kolka typów inwestorów - indywidualnych i instytucjonalnych, krajowych i zagranicznych, drobnych i strategicznych. Aby kupować i sprzedawać papiery wartościowe na giełdzie trzeba otworzyć rachunek inwestycyjny w jednym z biur maklerskich. Na rachunku tym przechowywane będą akcje, obligacje, i inne papiery wartościowe, a także pieniądze inwestora.

Pośredników transakcjach giełdowych nazywamy maklerami. Aby zostać maklerem trzeba zdać egzamin kwalifikacyjny organizowany przez Komisję Papierów Wartościowych i Giełd, która sprawuje nadzór nad cały rynkiem kapitałowym. Konieczność uzyskania licencji zapewnia, ż ę zawód maklera wykonują jedynie osoby o wysokich kwalifikacjach i dogłębnej wiedzy z zakresu rynku kapitałowego.

Akcjonariusz - właściciel akcji jest współwłaścielem spółki - proporcjonalnie do posiadanej liczby akcji, z czego wynika między innymi prawo do udziału w zyskach.

Papiery wartościowe na rynku podlegają takim samym prawom jak inne towary. Na giełdzie spotykają się dwie grupy podmiotów. Pierwsza z nich to spółki akcyjne poszukujące kapitału do rozwoju, które emitując akcje, tworzą ich podaż na rynku. Druga grupa to podmioty szukające możliwości lokowania nadwyżek wolnych środków pieniężnych w celu osiągnięci spodziewanych zysków. Inwestorzy, decydując się na zakup akcji, liczą na to, że emitujące je