46
przybyciu do Polski spotykali się z różnego rodzaju problemami adaptacyjnymi, mieli problemy z dyscypliną studiów, z systematyczną pracą itp. Problemy te pojawiały się zazwyczaj podczas pierwszego roku pobytu w Polsce. W związku z tym na kierownictwo SJPdC UŁ, na opiekunów grup dydaktycznych, na nauczycieli spadał obowiązek zorganizowania procesu dydaktycznego w taki sposób, aby mimo obiektywnie istniejących uwarunkowań psychofizycznych utrudniających naukę, jak najlepiej przygotować obcokrajowców do nauki w polskich uczelniach wyższych.
Proces dydaktyczny i jego organizacja w SJPdC w Łodzi musiały być podporządkowane szeroko pojmowanemu głównemu celowi nauczania, jakim było nauczenie studentów cudzoziemców języka polskiego w takim zakresie, by mogli posługiwać się nim zarówno w życiu codziennym, jak i podczas studiów specjalistycznych na wyższych uczelniach. Dlatego konieczne było zapoznanie obcokrajowców z podstawami polskiego systemu naukowego i określonym zasobem leksyki specjalistycznej, związanej z wybranym przez kandydata kierunkiem studiów. Czasami istniała również potrzeba uzupełnienia i uporządkowania wiadomości merytorycznych w zakresie dyscyplin naukowych, objętych planem nauczania w danej grupie dydaktycznej.
Realizacja tych celów w środowisku studentów cudzoziemców była trudna i zależała m.in. od zastosowania w procesie dydaktycznym odpowiednich metod i technik nauczania.
Posługując się nomenklaturą przyjętą w literaturze glottodydaktycznejl4, można wyodrębnić kilka metod, najczęściej stosowanych w nauczaniu studentów cudzoziemców, które były wprowadzane w omawianym okresie również w SJPdC w Łodzi. Należy założyć, że każda z tych metod może występować w połączeniu z inną, a są to:
a) metoda imitacyjno-modelowa;
b) metoda demonstracyjno-sytuacyjna;
c) metoda kognitywana (generatywno-transformacyjna);
d) metoda gramatyczno-tekstowa.
Metoda imitacyjno-modelowa była stosowana najczęściej w pierwszej fazie nauczania. Jej charakterystyczną cechę stanowiło przeprowadzanie bardzo dużej liczby ćwiczeń imitacyjno-fonetycznych w celu ukształtowania u obcokrajowców prawidłowego akcentu wyrazowego i zdaniowego oraz ćwiczeń imitacyjno-graficznych. Ćwiczenia fonetyczne polegały na wolnym i wyraźnym wymawianiu słów oraz prostych wyrażeń, najpierw przez modelov/ą wypowiedź nauczyciela, a następnie przez „odtwórcze” powtórzenie wypowiedzi przez każdego studenta (ćwiczenia indywidualne) i całą grupę (ćwiczenia zbiorowe). Wymowa nau-
M A. Szulc, Lingwistyczne podstawy programowania języka, Warszawa 1971; W. Marton, Nowe horyzonty nauczania jązyków obcych, Warszawa 1976; J. Kurcz, Psycholingwistyka, Warszawa 1976; F. Grucza (red.), Polska myśl glottodydaktyczna. Warszawa 1979.